Archives for: "February 2020"
अनुच्छेद ८९ : राज्यसभेचा सभापती व उपसभापती :
भारतीय राज्यघटना संसदेचे अधिकारी : अनुच्छेद ८९ : राज्यसभेचा सभापती व उपसभापती : (१) भारताचा उपराष्ट्रपती हा, राज्यसभेचा पदसिद्ध सभापती असेल. (२) राज्यसभा, शक्य तितक्या लवकर, राज्यसभेच्या एखाद्या सदस्यास, आपला उपसभापती म्हणून निवडील आणि उपसभापतीचे पद… more »
अनुच्छेद ९० : उपसभापतिपद रिक्त होणे, ..
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद ९० : उपसभापतिपद रिक्त होणे, त्याचा राजीनामा देणे आणि त्या पदावरून दूर करणे : राज्यसभेचा उपसभापती म्हणून पद धारण करणाऱ्या सदस्यास, (क) त्याचे राज्यसभेचे सदस्यत्व संपुष्टात आले तर, आपले पद रिक्त करावे लागेल ; (ख) सभापतीस संबोधून… more »
अनुच्छेद ९१ : .. सभापती म्हणून कार्य करण्याचा अधिकार :
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद ९१ : उपसभापती किंवा अन्य व्यक्ती यांचा सभापतिपदाची कर्तव्ये पार पाडण्याचा किंवा सभापती म्हणून कार्य करण्याचा अधिकार : (१) सभापतीचे पद रिक्त असताना, अथवा जेव्हा उपराष्ट्रपती हा राष्ट्रपती म्हणून काम करीत असेल किंवा त्याची कार्ये… more »
अनुच्छेद ९२ : सभापतीस..त्याने अध्यक्षस्थान न स्वीकारणे :
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद ९२ : सभापतीस किंवा उपसभापतीस पदावरून दूर करण्याचा ठराव विचाराधीन असताना त्याने अध्यक्षस्थान न स्वीकारणे : (१) राज्यसभेच्या कोणत्याही बैठकीत, उपराष्ट्रपतीस त्याच्या पदावरून दूर करण्याचा कोणताही ठराव विचाराधीन असताना सभापती, अथवा… more »
अनुच्छेद ९३ : लोकसभेचा अध्यक्ष व उपाध्यक्ष :
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद ९३ : लोकसभेचा अध्यक्ष व उपाध्यक्ष : लोकसभा, शक्य तितक्या लवकर, सभागृहाच्या दोन सदस्यांना अनुक्रमे आपला अध्यक्ष व उपाध्यक्ष म्हणून निवडील आणि अध्यक्षाचे किंवा उपाध्यक्षाचे पद रिक्त होईल त्या त्या वेळी ते सभागृह, अन्य एखाद्या… more »
अनुच्छेद ९४ : अध्यक्षपद व उपाध्यक्षपद रिक्त होणे,..
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद ९४ : अध्यक्षपद व उपाध्यक्षपद रिक्त होणे, त्याचा राजीनामा देणे आणि त्या पदावरून दूर करणे : लोकसभेचा अध्यक्ष किंवा उपाध्यक्ष म्हणून पद धारण करणाऱ्या सदस्यास------ (क) त्याचे लोकसभेचे सदस्यत्व संपुष्टात आले तर, आपले पद रिक्त करावे… more »
अनुच्छेद ९५ : ..अध्यक्ष म्हणून कार्य करण्याचा अधिकार :
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद ९५ : उपाध्यक्ष किंवा अन्य व्यक्ती यांच्या अध्यक्षपदाची कर्तव्ये पार पाडण्याचा किंवा अध्यक्ष म्हणून कार्य करण्याचा अधिकार : (१) अध्यक्षाचे पद रिक्त असताना, त्या पदाची कर्तव्ये उपाध्यक्ष किंवा, उपाध्यक्षाचे पदही रिक्त असेल तर,… more »
अनुच्छेद ९६ : अध्यक्षास किंवा उपाध्यक्षास पदावरून दूर..
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद ९६ : अध्यक्षास किंवा उपाध्यक्षास पदावरून दूर करण्याचा ठराव विचाराधीन असताना त्याने अध्यक्षस्थान न स्वीकारणे : (१) लाके सभेच्या कोणत्याही बैठकीत, अध्यक्षास त्याच्या पदावरून दूर करण्याचा कोणताही ठराव विचाराधीन असताना अध्यक्ष,… more »
अनुच्छेद ९७ : सभापती व उपसभापती .. यांचे वेतन व भत्ते :
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद ९७ : सभापती व उपसभापती आणि अध्यक्ष व उपाध्यक्ष यांचे वेतन व भत्ते : राज्यसभेचा सभापती व उपसभापती यांना आणि लाके सभेचा अध्यक्ष व उपाध्यक्ष यांना प्रत्येकी, संसद कायद्याद्वारे निश्चित करील असे वेतन व भत्ते देण्यात येतील आणि… more »
अनुच्छेद ९८ : संसदेचे सचिवालय :
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद ९८ : संसदेचे सचिवालय : (१) संसदेच्या प्रत्येक सभागृहाला, स्वतंत्र सचिवालयीन कर्मचारीवर्ग असेल : परंतु असे की, संसदेच्या दोन्ही सभागृहांना सामाईक अशा पदांची निर्मिती करण्यास या खंडातील कोणत्याही गोष्टीमुळे प्रतिबंध होतो, असा… more »
अनुच्छेद ९९ : सदस्यांनी शपथ घेणे किंवा प्रतिज्ञा करणे :
भारतीय राज्यघटना कामकाज चालवणे : अनुच्छेद ९९ : सदस्यांनी शपथ घेणे किंवा प्रतिज्ञा करणे : संसदेच्या कोणत्याही सभागृहाचा प्रत्येक सदस्य, आपले स्थान ग्रहण करण्यापूर्वी, राष्ट्रपतीसमोर अथवा त्याने शपथ घेणे किंवा प्रतिज्ञा करणे याच्या संबंधात नियुक्त… more »
अनुच्छेद १०० : सभागृहांमधील मतदान, जागा रिक्त..
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद १०० : सभागृहांमधील मतदान, जागा रिक्त असतानाही कार्य करण्याचा सभागृहांचा अधिकार व गणपूर्ती : (१) या संविधानात अन्यथा तरतदू केली असेल त्याव्यतिरिक्त इतर बाबतीत, कोणत्याही सभागृहाच्या बैठकीतील किंवा सभागृहांच्या संयुक्त बैठकीतील… more »
अनुच्छेद १०१ : जागा रिक्त करणे :
भारतीय राज्यघटना सदस्यांची अपात्रता : अनुच्छेद १०१ : जागा रिक्त करणे : (१) कोणतीही व्यक्ती, संसदेच्या दोन्ही सभागृहांची सदस्य असणार नाही आणि जी व्यक्ती दोन्ही सभागृहांची सदस्य म्हणून निवडली गेली असेल तिने दोहोंपैकी कोणत्याही एका सभागृहातील तिची जागा… more »
अनुच्छेद १०२ : सदस्यत्वाबाबत अपात्रता :
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद १०२ : सदस्यत्वाबाबत अपात्रता : (१) एखादी व्यक्ती, संसदेच्या दोहोंपैकी कोणत्याही सभागृहाचा सदस्य म्हणून निवडली जाण्यास आणि तसा सदस्य म्हणून राहण्यास पुढील कारणास्तव अपात्र होईल :--- (क) जे लाभपद त्याच्या धारकास अपात्र करणारे… more »
अनुच्छेद १०३ : सदस्यांच्या अपात्रतेबाबतच्या .. निर्णय :
भारतीय राज्यघटना १.(अनुच्छेद १०३ : सदस्यांच्या अपात्रतेबाबतच्या प्रश्नांवरील निर्णय : (१) संसदेच्या दोहोंपैकी कोणत्याही सभागृहाचा एखादा सदस्य, अनुच्छेद १०२ च्या खंड (१) मध्ये नमूद केलेल्या अपात्रतांपैकी कोणत्याही अपात्रतेस अधीन झाला आहे किंवा कसे याबाबत… more »
अनुच्छेद १०४ : अनुच्छेद ९९ .. मतदान करण्याबद्दल शास्ती :
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद १०४ : अनुच्छेद ९९ अन्वये शपथ घेण्यापूर्वी किंवा प्रतिज्ञा करण्यापूर्वी अथवा पात्र नसताना अथवा अपात्र झाल्यानंतर स्थानापन्न होण्याबद्दल व मतदान करण्याबद्दल शास्ती : जर एखाद्या व्यक्तीने, अनुच्छेद ९९ च्या आवश्यकतांचे अनुपालन… more »
अनुच्छेद १०५ : संसदेची सभागृहे .. विशेषाधिकार, इत्यादी :
भारतीय राज्यघटना संसद व तिचे सदस्य यांचे अधिकार, विशेषाधिकार व उन्मुक्ती : अनुच्छेद १०५ : संसदेची सभागृहे आणि त्यांचे सदस्य व समित्या यांचे अधिकार, विशेषाधिकार, इत्यादी : (१) या संविधानाच्या तरतुदी आणि संसदेच्या कार्यपद्धतीचे विनियमन करणारे नियम व… more »
अनुच्छेद १०६ : सदस्यांचे वेतन व भत्ते :
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद १०६ : सदस्यांचे वेतन व भत्ते : संसदेच्या दोहोंपैकी कोणत्याही सभागृहाचे सदस्य हे, संसद कायद्याद्वारे वेळोवेळी निर्धारित करील असे वेतन व भत्ते मिळण्यास व त्याबाबत त्याप्रमाणे तरतूद होईपर्यंत, या संविधानाच्या प्रारंभाच्या… more »
अनुच्छेद १०७ : विधेयके प्रस्तुत करणे .. यासंबंधी तरतुदी :
भारतीय राज्यघटना वैधानिक कार्यपद्धती : अनुच्छेद १०७ : विधेयके प्रस्तुत करणे व पारित करणे यासंबंधी तरतुदी : (१) धन विधेयके व अन्य वित्तीय विधेयके यांबाबत, अनुच्छेद १०९ व ११७ च्या तरतुदींना अधीन राहून, संसदेच्या दोहोंपैकी कोणत्याही सभागृहात विधेयकाचा… more »
अनुच्छेद १०८ : विवक्षित प्रकरणी..सभागृहांची संयुक्त बैठक :
भारतीय राज्यघटना अनुच्छेद १०८ : विवक्षित प्रकरणी दोन्ही सभागृहांची संयुक्त बैठक : (१) जर एखादे विधेयक एका सभागृहाने पारित करून दुसऱ्या सभागृहाकडे पाठवल्यानंतर,----- (क) ते विधेयक दुसऱ्या सभागृहाने फेटाळले तर ; किंवा (ख) विधेयकात करावयाच्या सुधारणेसंबंधी… more »