भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम ३० : निरसन व व्यावृत्ती : (१)भ्रष्टाचार प्रतिबंध अधिनियम, १९४७ (१९४७ चा २) आणि फौजदारी विधी सुधारणा अधिनियम, १९५२ (१९५२ चा ४६) यांचे याद्वारे निरसन करता येत आहे. (२) या निरसनामध्ये काहीही अंतर्भूत असले तरीही, परंतु, सर्वसाधारण परिभाषा अधिनियम, १९८७…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम २९क : १.(नियम बनविण्याचा अधिकार : १) केन्द्र सरकार, राजपत्रातील अधिसूचनेद्वारे, या अधिनियमातील तरतुदी पार पाडण्यासाठी नियम बनवू शकेल. २) विशिष्टत: आरि पूर्वगामी शक्तीच्या सामान्यतेचा पूर्वग्रह न ठेवता, अशा नियमांपैकी सर्व किंवा काही बाबींसाठी उपबंध केले जाऊ शकतील, अर्थात् :-…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम २९ : १९४४ च्या अध्यादेश ३८ ची सुधारणा : फौजदारी, विधी सुधारणा अध्यादेश, १९४४ यामध्ये (a)क) अ)कलम ३ चे पोटकलम (१), कलम ९ चे पोटकलम (१), कलम १० चा खंड (अ), कलम ११ चे पोटकलम, (१), कलम १३ चे पोटकलम…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम २८ : हा अधिनियम इतर कायद्यांच्या अतिरिक्त असणे : या अधिनियमातील तरतुदी, त्या त्या काळी असलेल्या कोणत्याही इतर कायद्याच्या अतिरिक्त असतील; त्या न्यूनकारी असणार नाही, आणि यामध्ये अंतर्भूत असलेल्या बाबींमुळे कोणत्याही लोकसेवकाविरूध्द या कायद्याशिवाय इतर कायद्यान्वये दाखल केल्या जाऊ शकतील…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम २७ : अपील व पुनरीक्षण : या अधिनियमातील तरतुदींच्या अधीनतेने, जणु काही विशेष न्यायालय हे उच्च न्यायालयाच्या स्थानिक सीमांमध्ये खटले चालवणारे सत्र न्यायालय असल्याप्रमाणे, उच्च न्यायालयास, फौजदारी प्रक्रिया संहिता, १९७३ (१९७४ चा २) द्वारे निहित केलेले अपिल व पुनरीक्षणाचे सर्व…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम २६ : १९५२ चा अधिनियम क्र.४६ अन्वये नियुक्त करण्यात आलेले विशेष न्यायाधीश हे या अधिनियमाखाली नियुक्त केलेले विशेष न्यायाधीश असणे : फौजदारी विधी सुधारणा अधिनियम, १९५२ या अन्वये कोणत्याही क्षेत्रासाठी किंवा क्षेत्रांसाठी नियुक्त करण्यात आलेला व या अधिनियमाच्या प्रारंभी पद…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम २५ : भू-सैनिकी, नौ-सैनिकी, आणि वायु- सैनिकी किंवा इतर कायदे बाधित होणे : (१) या अधिनियमात कोणत्याही बाबीमुळे, भूसैनिकी अधिनियम, १९५० (१९५० चा ४५), वायुसैनिकी अधिनियम, १९५० (१९५० चा ४६), नौसैनिकी अधिनियम, १९४५ (१९४५ चा ६२), सीमा सुरक्षाबल अधिनियम, १९६८…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम २३ : १.(कलम १३(१)(अ)) याखालील, अपराधांच्या संबंधातील आरोपांचा तपशील : फौजदारी प्रक्रिया, संहिता, १९७३ (१९७४ चा २) यामध्ये काहीही अंतर्भूत असले तरीही, जेव्हा कलम १३ च्या पोटकलम, (१) २.(खंड (अ)) अन्वये आरोपीवर अपराधविषयक आरोप ठेवण्यात येत असेल तेव्हा, अशा आरोपपत्रामध्ये,…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम २२ : विवक्षित फेरबदलांच्या अधीनतेने फौजदारी प्रक्रिया संहिता, १९७३ लागू होणे : फौजदारी प्रक्रिया संहिता, १९७३ (१९७४ चा २) यातील तरतुदी या कलमखाली शिक्षापात्र असलेल्या अपराधाच्या संबंधातील कोणत्याही तरतुदींना लागू असताना त्या जणू काही; (a) क) अ)कलम २४३ च्या पोटकलम…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम २१ : आरोपी व्यक्ती सक्षम साक्षीदार असणे : या कलमानुसार शिक्षापात्र अपराधाचा जिच्यावर आरोप ठेवण्यात आला असेल अशा कोणत्याही व्यक्तीस बचाव पक्षासाठी सक्षम साक्षीदार होता येईल आणि त्याच खटल्यात, तिच्याविरूध्द किंवा तिच्याबरोबरच आरोपी ठेवण्यात आलेल्या व्यक्तीविरूध्द करण्यात आलेले आरोप खोडून…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम २० : १.(जेथे लोकसेवक अवाजवी फायदा स्वीकारतो अशा वेळेचे गृहीतक : १) कलम ७ किंवा कलम ११ याखाली शिक्षापात्र असलेल्या कोणत्याही खटल्याच्या वेळी, आरोपी व्यक्तीने स्वत:साठी किंवा कोणत्याही इतर व्यक्तीसाठी कोणत्याही व्यक्तीकडून (कायदेशीर पारिश्रमिकाखेरीज इतर) कोणतेही परितोषण किंवा कोणतीही मूल्यवान…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ प्रकरण ५ : खटल्यासाठी मंजुरी व इतर संकीर्ण तरतुदी : कलम १९ : खटल्यासाठी पूर्वमंजुरी आवश्यक असणे : १)जर १.(कलम ७, कलम ११, कलम १३ आणि कलम १५) अन्वये शिक्षापात्र अपराध लोकसेवकाने केल्याचे अभिकथित असेल तर, २.(जसे लोकपाल आणि लोकायुक्त अधिनियम…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ प्रकरण ४क : संपत्ति ची कुर्की आणि जप्ती : कलम १८क : १.(फौजदारी अधिनियम संशोधन अध्यादेश १९४४ च्या तरतुदी या अधिनियमान्वये कुर्की (जप्ती) ला लागू होने : १) मनी लॉन्ड्रींग अधिनियम २००२ (२००३ चा १५) अन्यथा उपबंधित केल्याप्रमाणे, या शिवाय फौजदारी…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम १८ : बँकर्सच्या वह्यांचे निरीक्षण करण्याचे अधिकार : मिळालेल्या माहितीवरून किंवा अन्यथा, कलम १७ अन्वये अन्वेषण करण्याचा अधिकार ज्या पोलीस अधिकाऱ्यास देण्यात आला असेल अशा पोलीस अधिकाऱ्यास संशय घेण्यास कारण असेल आणि अपराधाचे अन्वेषण किंवा चौकशी करण्याच्या प्रयोजनासाठी कोणत्याही बँकर्सच्या…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम १७क (अ): १.(लोक सेवकाने त्याची शासकीय कार्ये किंवा कर्तव्ये पार पाडताना केलेल्या शिफारशी किंवा घेतलेल्या निर्णयाच्या संबंधात अपराधांची चौकशी किंवा विचारपूस किंवा अन्वेषण : १) कोणताही पोलीस अधिकारी निम्नलिखित च्या पूर्व मान्यतेशिवाय अशा कोणत्याही अपराधाची चौकशी, तपास किवा अन्वेषण करणार…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ प्रकरण ४ : प्रकरणांचे अन्वेषण : कलम १७ : अन्वेषण करण्यास प्राधिकृत व्यक्ती : फौजदारी प्रक्रिया संहिता, १९७३ (१९७४ चा २) यामध्ये काहीही अंतर्भूत असले तरीही, अ)दिल्ली विशेष पोलीस आस्थापनेच्या बाबतीत, पोलीस निरीक्षक; ब) मुंबई, कलकत्ता, मद्रास, अहमदाबाद यांच्या महानगर क्षेत्रांमध्ये,…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम १६ : द्रव्यदंड निश्चित करण्याकरिता विचारात घ्यावयाच्या बाबी : १.(कलम ७ किंवा कलम ८ किंवा कलम ९ किंवा कलम १० किंवा कलम ११ किंवा कलम १३ चे पोटकलम (२) किंवा कलम १४ किंवा कलम १५) नुसार दंडाची शिक्षा लादण्यात आली…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम १५ : प्रयत्नाकरिता शिक्षा : जो कोणी कलम १३ च्या पोटकलम (१) च्या १.(खंड (क)) मध्ये विनिर्दिष्ट केलेला अपराध करण्याचा प्रयत्न करेल त्यास २.(दोन वर्षपेक्षा कमी नाही परंतु पाच वर्षापर्यंत वाढविता येईल) इतक्या मुदतीच्या कारावासाची तसेच द्रव्यदंडाची शिक्षा होईल.) ----------…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम १४ : १.(अभ्यासिक अपराध्याला शिक्षा : जो कोणी या अधिनियमान्वये अपराधासाठी दोषी ठरला असेल, त्या पश्चात या अधिनियमान्वये दंडनीय अपराध केला तर, तो पाच वर्षापेक्षा कमी नसेल परंतु दहा वर्षापर्यंत वाढविता येईल इतक्या मुदतीच्या कारावासाच्या शिक्षेस पात्र होईल तसेच द्रव्यदंडासही…
भ्रष्ट्राचार प्रतिबंध अधिनियम १९८८ कलम १३ : लोकसेवकाचे गुन्हेगारी (फौजदारीपात्र) स्वरूपाचे गैरवर्तन : १.(एखाद्या लोकसेवकाने खालीलप्रमाणे वर्तन केल्यास त्याने गुन्हेगारी (फौजदारीपात्र) स्वरुपाचे गैरवर्तन केले असे म्हटले जाईल - अ) लोकसेवक या नात्याने त्याच्याकडे सोपवण्यात आलेल्या किंवा त्याच्या नियंत्रणाखालील कोणत्याही मालमत्तेचा त्याने अप्रामाणिकपणे किंवा कपटाने अपहार…