भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ७० : साक्षीदाराने दस्तऐवज केल्याचे नाकबूल केल्यास शाबिती कशी करावयाची: साक्षांकित करणारा साक्षीदाराने दस्तऐवजाचे निष्पादन झाल्याचे नाकबूल केले किंवा ते त्याला आठवले नाही तर, त्याचे निष्पादन अन्य पुरव्याने करता येईल.
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ६९ : साक्षांकित दस्तऐवजातील पक्षाकडून निष्पादनाची कबुली: एखादा साक्षांकित दस्तऐवज साक्षांकित करणे कायद्याने आवश्यक केले असले तरी, त्यातील पक्षाने स्वत: तो निष्पादित केल्याची कबुली ही त्याच्या निष्पादनाची त्या पक्षापुरती पुरेशी शाबीती असेल.
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ६८ : साक्षांकन करणारा साक्षीदार जर मिळत नसेल तर शाबिती: जर असा कोणताही साक्ष घालणारा साक्षीदार उपलब्ध होणे शक्य नसेल, तर साक्षांकन करणारा निदान एका साक्षीदाराचे साक्षांकन त्याच्या हस्ताक्षरात आहे आणि दस्तऐवज निष्पादित करणाऱ्या व्यक्तीची स्वाक्षरी त्या व्यक्तीच्या हस्ताक्षरात…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ६७ : कायद्याने साक्षांकित करणे आवश्यक असलेल्या दस्तऐवजाचे निष्पादन शाबीत करतो: एखादा दस्तऐवज साक्षांकित करणे कायद्यानुसार आवश्यक असल्यास, साक्ष करणारा एखादा तरी साक्षीदार जिवंत असून न्यायालयाच्या आदेशिकेला अधीन असेल आणि साक्ष देण्यास समर्थ असेल तर, त्या दस्तऐवजाचे निष्पादन झाल्याचे…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ६६ : इलेक्ट्रॉनिक सही संदर्भात शाबिती : संरक्षित इलेक्ट्रॉनिक सही वगळता जर असे सांगण्यात आले की वर्गणीदाराची इलेक्ट्रॉनिक सही इलेक्ट्रॉनिक अभिलेखावर करण्यात आली आहे तर ती वर्गणीदाराची इलेक्ट्रॉनिक सही आहे हे तथ्य शाबीत केलेच पाहिजे.
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ६५ : सादर केलेल्या दस्तऐवजावरील हस्ताक्षर जिचे असल्याने कथित असेल तिचीच असल्याचे सही शाबीत करणे: एखादा दस्तऐवज कोणत्याही व्यक्तीने स्वाक्षरित केल्याचे अथवा संपूर्णत: किंवा अंशत: लिहिला असल्याचे अभिकथन करण्यात आले असेल तर, ती स्वाक्षरी किंवा दस्तऐवजाचा जितका भाग त्या…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ६४ : दस्तऐवज हजर करण्याबाबतच्या नोटिशीचे नियम: कलम ६० च्या खंड (a)(क) मध्ये निर्दिष्ट केलेल्या दस्तऐवजांच्या मजकुराचा दुय्यम पुरावा देऊन पाहणाऱ्या पक्षकाराने ज्या पक्षकाराच्या कब्जात किंवा नियंत्रणाखाली तो दस्तऐवज असेल त्याला अथवा त्याच्या अधिवक्त्याला किंवा प्रतिनिधिला तो दस्तऐवज हजर…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ६३ : इलेक्ट्रॉनिक अभिलेखाची ग्राह्यता : १) या अधिनियमात काहीही असले तरी इलेक्ट्रॉनिक अभिलेखात जी माहिती दिलेली आहे आणि जी माहिती संगणकामार्फ त किंवा कोणतेही संप्रेषण साधन किंवा अन्यथा कोणत्याही संग्रहित, रेकॉर्ड केलेले किंवा कॉपी केलेल्या इलेक्ट्रॉनिक स्वरूपात मिळणाऱ्या…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ६२ : इलैक्ट्रॉनिक अभिलेखाच्या पुराव्यासंबंधी विशेष तरतुदी : इलैक्ट्रॉनिक अभिलेखामधील मजकूर पुढील कलम ६३ मधील तरतुदीनुसार शाबीत करता येईल.
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ६१ : इलैक्ट्रॉनिक किंवा डिजिटल अभिलेख : या अधिनियमातील कोणतीही गोष्ट इलेक्ट्रॉनिक किंवा डिजिटल पुराव्याच्या ग्राह्यतेला नाकारणार नाही कारण ते इलैक्ट्रॉनिक किंवा डिजिटल अभिलेख आहेत आणि असे अभिलेख कलम ६३ च्या अधीन याचा कायदेशीर प्रभाव, विधिमान्यता आणि अंमलबजावणीक्षमता असेल.
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ६० : दस्तऐवजासंबंधी दुय्यम परावा देता येईल असे प्रसंग: पुढील प्रसंगी दस्तऐवजाच्या अस्तित्वाचा, स्थितीचा किंवा मजकुराचा दुय्यम पुरावा देता येईल: (a) क) एक) ज्या व्यक्तीविरूद्ध दस्तऐवज शाबीत करावयाचा आहे तिच्या, अथवा दोन) जी व्यक्ती त्या न्यायालयाच्या आदेशिकेच्या कक्षेबाहेर आहे…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ५९ : अव्वल पुराव्याने दस्तऐवजाची शाबिती: यात यानंतर उल्लेखिलेले प्रसंग खेरीजकरून एरव्ही, दस्तऐवज अव्वल (प्राथमिक) पुराव्याने शाबीत केले जाईल.
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ५८ : दुय्यम पुरावा : दुय्यम पुरावा यामध्ये- एक) यात यापुढे अंतर्भूत असलेल्या उपबंधांखाली दिलेल्या प्रमाणित प्रती: दोन) ज्या प्रती मूळलेखावरून यांत्रिक प्रक्रियांनी तयार केलेल्या असल्यामुळेच अचूक असण्याची सुनिश्चिती होते त्या प्रती आणि अशा प्रतींशी ताडून पाहिलेल्या प्रती; तीन)…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ५७ : अव्वल (प्राथमिक) पुरावा : अव्वल पुरावा याचा अर्थ, न्यायालयाच्या निरीक्षणार्थ हजर करण्यात आलेला खुद्द तो दस्तऐवज असा आहे. स्पष्टीकरण १ : जेव्हा दस्तऐवज अनेक भागात निष्पादित केला असेल तेव्हा, दस्तऐवजाचा प्रत्येक भाग हा अव्वल (प्राथमिक) पुरावा असतो.…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ प्रकरण ५ : लेखी पुराव्याविषयी : कलम ५६ : दस्तऐवजामधील मजकुराची शाबिती : दस्तऐवजांतील मजकूर अव्वल(प्राथमिक) किंवा दुय्यम पुराव्याद्वारे शाबीत करता येईल.
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ५५ : तोंडी पुरावा प्रत्यक्ष असावा : कोणत्याही कामात तोंडी पुरावा प्रत्यक्ष असेल, म्हणजे - एक) जे पाहता येणे शक्य असते अशा तथ्याचा त्यामध्ये निर्देश असतो तेव्हा, तो पुरावा म्हणजे आपण ते पाहिले अशी साक्षीदाराने दिलेली साक्ष असेल; दोन)…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ प्रकरण ४ : तोंडी पुराव्याविषयी : कलम ५४ : तोंडी पुराव्याने तथ्यांची शाबिती: दस्तऐवजांच्या मजकुराखेरीज सर्व तथ्ये तोंडी पुराव्याने शाबीत करता येतील.
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ५३ : कबूल केलेली तथ्ये शाबीत करण्याची आवश्यकता नाही: कोणत्याही कार्यवाहीतील पक्षकारांनी किंवा त्यांच्या अभिकत्र्यांनी सुनावणीच्या वेळी जे तथ्य कबूल करण्यास रूकार दिला असेल किंवा जे कबूल करण्यास सुनावणीपूर्वी त्यांनी कोणत्याही स्वहस्ताक्षरित लेखाद्वारे रूकार दिला असेल किंवा वादकथनाबाबत त्या…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ५२ : न्यायिक दखल घेतलीच पाहिजे अशी तथ्ये: न्यायालय पुढील तथ्यांची न्यायिक दखल घेईल, अर्थात् :- (a) क) भारताच्या राज्यक्षेत्रात अमलात असलेले सर्व कायदे, भारताच्या हद्दीबाहेर कार्यरत असलेल्या कायद्यांसह; (b) ख) भारताद्वारे कोणत्याही देशाशी किंवा देशांसोबत केलेले आंतरराष्ट्रीय संधी,…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ भाग ३ : शाबितीविषयी : प्रकरण ३ : शाबीत करण्याची आवश्यकता नाही अशी तथ्ये : कलम ५१ : न्यायिक दखल घेण्याजोगे तथ्य शाबीत करण्याची आवश्यकता नाही: न्यायालय ज्या तथ्याची न्यायिक दखल घेईल असे कोणतेही तथ्य शाबीत करण्याची आवश्यकता नाही.