बाल न्याय अधिनियम २०१५ कलम १५ : निर्घृण अपराधाबाबत मंडळामार्फत प्राथमिक पडताळणी : १) ज्याने वयाची १६ वर्षे पूर्ण केली आहेत किंवा जो १६ वर्षापेक्षा जास्त वयाचा आहे अशा बालकाने निर्घृण स्वरुपाचा अपराध केल्याचा संशय असल्यास, मंडळ सदर बालकाच्या अशा स्वरुपाचा अपराध करण्याच्या मानसिक आणि…
बाल न्याय अधिनियम २०१५ कलम १४ : कायद्याचे उल्लंघन केलेल्या बालकाबाबत मंडळाकडून चौकशी : १) जेव्हा, कायद्याचे उल्लंघन केल्याचा सांय असलेल्या बालकास मंडळासमक्ष हजर केले जाते तेव्हा मंडळ या अधिनियमातील तरतुदींनुसार त्या बालकाबाबत चौकशी करेल आणि सदर बालकाबाबत कलम १७ आणि १८ अन्वये आवश्यक आदेश…
बाल न्याय अधिनियम २०१५ कलम १३ : माता-पिता, पालक किंवा परिवीक्षा अधिकारी यांना माहिती देणे : १) जेव्हा कायद्याचे उल्लंघन करणाऱ्या बालकास ताब्यात घेतले तेव्हा पोलीस ठाण्याच्या बाल कल्याण पोलीस अधिकारी म्हणून नामनिर्देशित अधिकारी किंवा त्या बालकास जेथे आणले असेल असे विशेष बाल न्याय पोलीस…
बाल न्याय अधिनियम २०१५ कलम १२ : कायद्याचे उल्लंघन केलेला बालक असल्याचा संशय असलेल्यया व्यक्तीस जामीन : १) जेव्हा कोणीतीही व्यक्ती, जी सकृतदर्शनी बालक असेल व तिने जामिनपात्र किंवा अजामिनपात्र अपराध केलेला असेल, अशा व्यक्तीस पोलिसांनी ताब्यात घेतलेले किंवा अडकवून ठेवलेले असल्यास सदर व्यक्ती मंडळासमोर…
बाल न्याय अधिनियम २०१५ कलम ११ : कायद्याचे उल्लंघन केलेल्या बालकास ज्या व्यक्तीच्या ताब्यात सोपविले असेल, अशा व्यक्तीची भूमिका : ज्याच्या ताब्यात कायद्याचे उल्लंघन केलेल्या बालकास सोपविले असेल, सदर आदेश कायम असेपर्यंत ते त्या बालकाचे माता पिता असल्याप्रमाणे सदर बालकाचे संगोपन ही त्या व्यक्तीची जबाबदारी…
बाल न्याय अधिनियम २०१५ प्रकरण ४ : कायद्याचे उल्लंघन केलेल्या बालकांबाबत वापरण्याची प्रक्रिया : कलम १० : कायद्याचे उल्लंघन केल्याचा संशय असलेल्या बालकास ताब्यात घेणे : १) ज्यावेळी कायद्याचे उल्लंघन केल्याचा संशय असलेल्या बालकास पोलीस ताब्यात घेतील, त्यावेळी तात्काळ सदर बालकास विशेष बाल पोलीस पथकाच्या…
बाल न्याय अधिनियम २०१५ कलम ९ : या अधिनियमान्वये ज्यांना अधिकार प्रदान केलेले नाहीत, अशा न्यायाधीशांनी वापरावयाची कार्यपद्धती : १) अपराध केल्याचा संशय असल्याने त्यांच्यासमोर सादर केलेला आरोपी बालक आहे असे जेव्हा अधिनियमान्वये मंडळाचे अधिकार प्रदान न केलेल्या दंडाधिकाऱ्याचे मत असेल, त्यावेळी त्यांनी विलंब न…
बाल न्याय अधिनियम २०१५ कलम ८ : मंडळाची कर्तव्य, अधिकार आणि जबाबदाऱ्या : १) त्या त्यावेळी अमलात (प्रवृत्त) असलेल्या कोणतत्याही अधिनियमात काहीही अंतर्भूत असले तरीही, आणि या अधिनियमात स्पष्ट नमूद केलेले नसल्यास, कोणत्याही जिल्ह्यासाठी घटित केलेल्या मंडळास, त्या जिल्ह्यात या अधिनियमानुसार, कायद्याचे उल्लंघन केलेल्या बालकांच्या…
बाल न्याय अधिनियम २०१५ कलम ७ : मंडळाच्या संबंधातील कार्यपद्धती : १) मंडळ, विहित केले असेल अशा वेळी बैठका घेईल आणि आपल्या बैठकीत चालविण्यात येणाऱ्या कामकाचाशी संबंधीत असलेल्या कार्यपद्धतीच्या नियमांचे पालन करील आणि सर्व प्रक्रिया बालअनुकूल आहेत आणि असे ठिकाण हे मुलांना धोक्याचे किंवा त्रासाचे…
बाल न्याय अधिनियम २०१५ कलम ६ : ज्या व्यक्तीने अपराध केला, त्यावेळेस त्याचे वय अठरा (१८) वर्षापेक्षा कमी असताना, त्या व्यक्तीचे स्थान : १) एखाद्या व्यक्तीने वयाची १८ वर्षे पूर्ण केल्यानंतर, त्याने १८ वर्षे वय होण्यापूर्वी केलेल्या अपराधासाठी पकडले गेल्यास, सदर व्यक्तीस या कलमातील तरतुदीनुसार…
बाल न्याय अधिनियम २०१५ कलम ५ : अशा व्यक्तीचे स्थान, जो चौकशीच्या दरम्यान व्याख्येनुसार बालक (मुल) रहात नाही : या अधिनियमान्वये ज्या बालकाबाबत चौकशी करण्यास प्रारंभ करण्यात आला आहे, अशा व्यक्तीने चौकशीच्या काळातच वयाची १८ वर्षे पूर्ण केली तर, या अधिनियमात किंवा त्या त्यावेळी अमलात…
बाल न्याय अधिनियम २०१५ प्रकरण ३ : बाल न्याय मंडळ : कलम ४ : बाल न्याय मंडळ : १) फौजदारी प्रक्रिया संहिता १९७३ (१९७४ चा २) मध्ये काहीही अंतर्भूत असले तरी, राज्य सरकार, प्रत्येक जिल्ह्यात या अधिनियमान्वये कायद्याशी संघर्ष करीत असलेल्या बालकांच्या संबंधात अशा मंडळांना…
बाल न्याय अधिनियम २०१५ प्रकरण २ : मुलांची काळजी घेण्याची आणि संरक्षणाची सर्वसाधारण तत्वे : कलम ३ : अधिनियमाची अंमलबजावणी करताना पाळावयाची सर्वसाधारण तत्वे : यथास्थिती, केन्द्र सरकार, राज्य सरकार, १.(मंडळ, समिती किंवा) अन्य अभिकरणे (एजन्सी) यांनी सदरील अधिनियम अमलात आणताना पुढील मुलभूत तत्वांचे मार्गदर्शन…
बाल न्याय अधिनियम २०१५ कलम २ : व्याख्या : या अधिनियमात संदर्भानुसार अन्यथा आवश्यक नसेल तर,- १) परित्यक्त मूल (बालक) याचा अर्थ जे मूल जैविक पालकांनी किंवा दत्तक पालकांनी सोडून दिलेले आहे की जे समितीने चौकशीअंती परित्यक्त मूल असे जाहीर केलेले आहे, असा आहे; २)…
बाल न्याय (मुलांची काळजी व संरक्षण) अधिनियम २०१५ (२०१६ चा अधिनियम क्रमांक २) (३१ डिसेंबर २०१६) कायद्याच्या उल्लघंनाचा आरोप किंवा उल्लंघन करताना आढलेली बालके आणि काळजी घेण्याची व संरक्षणाची गरज असलेली मुले किंवा बालके यांच्यासाठी मूलभूत गरजा पूरवून योग्य ती काळजी, संरक्षण, विकास व उपचार…
भारताचे संविधान ( राज्यघटना ) परिशिष्ट ३ : १.(संविधानाच्या अनुच्छेद ३७० (३) खालील घोषणा) सी. ओ. २७३ भारताच्या संविधानाच्या अनुच्छेद ३७० च्या खंड (३) तसेच अनुच्छेद ३७० च्या खंड (१) द्वारे प्रदान केलेल्या अधिकारांचा वापर करुन, राष्ट्रपति, संसदेच्या शिफारशीवरुन अशी घोषणा करीत आहे की, ६…
भारत का संविधान परिशिष्ठ ३ : १.(संविधान के अनुच्छेद ३७० (३) के अधीन घोषणा) सं. आ. २७३ राष्ट्रपति, संसद की सिफारिश पर भारत के संविधान के अनुच्छेद ३७० के खंड (१) के साथ पठित अनुच्छेद ३७० के खंड (३) द्वारा प्रदत्त शक्तियों का प्रयोग करते…
भारताचे संविधान ( राज्यघटना ) परिशिष्ट २ : १.(संविधान (जम्मू व काश्मीर मध्ये लागू) आदेश २०१९) सी.ओ. २७२ संविधानाच्या अनुच्छेद ३७० च्या खंड (१) द्वारे प्रदान केलेल्या अधिकारांचा वापर करुन, राष्ट्रपती, जम्मू व काश्मीर राज्य सरकारच्या सहमतिने निम्नलिखित आदेश करीत आहे :- १.(१) या आदेशाचे…
भारताचे संविधान ( राज्यघटना ) परिशिष्ट १ : संविधान (शंभरावी सुधारणा) अधिनियम २०१५ : (२८ मे २०१५) भारत व बांग्लादेश सरकार यांच्यामध्ये झालेला करार व त्याचा मूळ मसुदा यांनुसार, भारताकडून राज्यक्षेत्रांचे संपादन व बांग्लादेशास विवक्षित राज्यक्षेत्रांचे हस्तांतरण अंमलात आणण्यासाठी भारताच्या संविधानात आणखी सुधारणा करण्याकरिता अ्रधिनियम.…
भारताचे संविधान ( राज्यघटना ) १.(बारावी अनुसूची : (अनुच्छेद २४३ब) नगरपालिका इत्यादींचे अधिकार, प्राधिकार आणि जबाबदाऱ्या : १) नगर नियोजनासह नागरी क्षेत्र विनियोजन. २) जमिनींच्या वापराचे व इमारतींच्या बांधकामाचे विनियमन. ३) आर्थिक व सामाजिक विकासासाठी नियोजन. ४) रस्ते व पूल. ५) घरगुती, औद्योगिक व वाणिज्यिक…