भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम २२ : फौजदारी कारवाईत कबुली जर प्रलोभन, धमकी, जबरदस्ती (दबाव) किंवा वचन यामुळे दिलेली असेल तर असंबद्ध (विसंगत) : आरोपी व्यक्तीविरूद्ध केल्या गेलेल्या दोषारोपाच्या संबंधात अधिकारस्थानावरील व्यक्तीने कोणतेही प्रलोभन दाखवल्यामुळे, धमकी दिल्यामुळे, जबरदस्ती केल्यामुळे किंवा वचन दिल्यामुळे आरोपीने कबुलीजबाब…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम २१ : दिवाणी दाव्यांमध्ये कबुली केव्हा संबद्ध असतात : दिवाणी कामांमध्ये कोणतीही कबुली एकतर तिचा पुरावा द्यावयाचा नाही अशा स्पष्ट शर्तीवर दिलेली असेल तर किंवा तिचा पुरावा देऊ नये पक्षांमध्ये आपापसात करार झालेला असावा असे जीवरून न्यायालय अनुमान काढू…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम २० : दस्तऐवजांच्या मजकुराबाबत तोंडी कबुल्या केव्हा संबद्ध असतात : दस्तऐवजाचा मजकूर शाबीत करू पाहणाऱ्या पक्षकाराने अशा दस्तऐवजाच्या मजकुराचा दुय्यम पुरावा देण्यास यात यापुढे अंतर्भूत असलेल्या नियमांखाली आपण हक्कदार असल्याचे दाखवून दिले नाही, तर व तोपर्यंत किंवा हजर केलेल्या…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम १९ : कबुली देणाऱ्या व्यक्तीविरूद्ध आणि त्याच्याकडून किंवा त्याच्यार्ते कबुल्यांची शाबिती : कबुल्या देणारी व्यक्ती किंवा तिचा हितसंबंद -प्रतिनिधी यांच्याविरूद्ध त्या कबुल्या संबद्ध असतात आणि त्यांच्याविरूद्ध त्या शाबीत करता येतात; पण कबुली देणाऱ्या व्यक्तीला किंवा तिच्या वतीने किंवा तिच्या…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम १८ : दाव्यातील पक्षकाराने स्पष्टपणे सूचित केलेल्या व्यक्तींची कबुली : दाव्यातील पक्षकाराने तंटा-विषयाच्या संदर्भात माहितीसाठी स्पष्टपणे ज्यांचा निर्देश केला असेल त्या व्यक्तींनी केलेली कथने म्हणजे कबुल्या होत. उदाहरण : (ऐ) ने (बी) ला विकलेला घोडा निकोप आहे किंवा काय…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम १७ : ज्या व्यक्तींचे दाव्यातील पक्षकारांच्या संबंधातील स्थान शाबीत केले पाहिजे त्यांनी दिलेल्या कबुल्या : ज्या व्यक्तीचे स्थान किंवा दायित्व दाव्यातील कोणत्याही पक्षकाराच्या संबंधात शाबीत करणे जरूर असते त्यांनी केलेली कथने जर त्यांनी किंवा त्यांच्याविरूद्ध केलेल्या दाव्यात अशा स्थानाच्या…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम १६ : कार्यवाहीतील पक्षकाराची किंवा त्याच्या प्रतिनिधीची कबुली : १) कार्यवाहीतील पक्षकाराने केलेली कथने किंवा अशा कोणत्याही पक्षकाराने स्पष्टपणे किंवा उपलक्षणेने आपल्या ज्या अभिकत्र्याला अशी कथने करण्यास प्राधिकृत केले आहे असे न्यायालय त्या प्रकरणातील परिस्थितीत मानील त्याने केलेली कथने…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कबुली : कलम १५ : कबुली याची व्याख्या : कबुली म्हणजे ज्यामुळे कोणत्याही वादतथ्याबाबतचे किंवा संबद्ध तथ्याबाबतचे अनुमान सूचित होत असून जे यात यापुढे नमूद करण्यात येतील अशा व्यक्तीपैकी कोणीही व तशा परिस्थितीत केलेले असेल असे कोणतेही तोंडी अगर लेखी…
भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम १४ : व्यवहार क्रमाचे अस्तित्व केव्हा संबद्ध असते: एखादी विशिष्ट कृती केली गेली होती किंवा काय असा जेव्हा प्रश्न असेल तेव्हा, ज्यानुसार ती कृती स्वाभाविकपणे केली गेली असती असा कोणताही व्यवहारक्रम अस्तित्वात असणे हे संबद्ध तथ्य आहे. उदाहरणे :…
भारतीय पुरावा अधिनियम २०२३ कलम १२ : मानसिक किवा शारीरिक अवस्था अथवा शारीरिक संवेदना यांचे अस्तित्व दर्शविणारी तथ्ये: उद्देश, ज्ञान, सद्भाव, हयगय, बेदरकारपणा कोणत्याही विशिष्ट व्यक्तीबाबतची दुर्भावना किंवा सद्भावना यांसारख्या कोणत्याही मानसिक अवस्थेचे अस्तित्व दर्शवणारी अथवा कोणत्याही शारीरिक अवस्थेचे किंवा शारीरिक संवेदनेचे अस्तित्व दर्शवणारी तथ्ये…
भारतीय पुरावा अधिनियम २०२३ कलम ११ : एखादा हक्क किंवा रूढी ठरविण्याकरिता संबद्ध तथ्ये : जेथे कोणत्याही हक्काच्या किंवा रूढीच्या अस्तित्वाबाबतचा प्रश्न असेल तेथे, पुढील तथ्ये संबद्ध असतात; (a) क) ज्याद्वारे प्रस्तुत हक्क किंवा रूढी निर्माण झाली, ते असल्याचा दावा सांगितला गेला, त्यात बदल केला…
भारतीय पुरावा अधिनियम २०२३ कलम १० : नुकसानीच्या दाव्यामध्ये रक्कम ठरविण्यासाठी - न्यायालयास मदत करणारी तथ्ये संबद्ध असतात : ज्या दाव्यांमध्ये नुकसानीची मागणी केली असेल त्यामध्ये जी नुकसानी देववणे आवश्यक असेल तिची रक्कम निर्धारित करणे न्यायालयाला ज्यामुळे शक्य होईल असे कोणतेही तथ्य संबद्ध असते.
भारतीय पुरावा अधिनियम २०२३ कलम ९ : एरव्ही संबद्ध नसलेली तथ्ये केवा संबद्ध होतात: एरव्ही संबद्ध नसलेली तथ्ये - १) जर ती कोणत्याही वादतथ्याशी किंवा संबद्ध तथ्याशी विसंगत असतील तर; २) जर निव्वळ तीच किंवा अन्य तथ्यांच्या संबंधात ती विचारात घेतल्यास कोणत्याही वादतथ्याचे किंवा संबद्ध…
भारतीय पुरावा अधिनियम २०२३ कलम ८ : कटवाल्याने सामाईक बेताला अनुलक्षून केलेली वक्तव्ये किंवा कृती : अपराध किंवा कारवाईयोग्य दुष्कृती करण्यासाठी दोन किंवा अधिक व्यक्तींनी मिळून कट केला आहे असे समजण्यास रास्त कारण असेल तेथे, त्यांच्यापैकी कोणाही एकाने पहिल्याप्रथम जेव्हा असा उद्देश मनात धरला त्या…
भारतीय पुरावा अधिनियम २०२३ कलम ७ : वादनिविष्ठ तथ्य किंवा संबद्ध (सुसंगत) तथ्यांचा खुलासा किंवा ती प्रस्तुत करण्यासाठी जरूर असलेली तथ्ये : एखाद्या वादनिविष्ट तथ्याचा किंवा संबद्ध (सुसंगत) तथ्याचा खुलासा किंवा ते प्रस्तुत करण्यासाठी जरूर असलेली अशी अथवा वादनिविष्ट तथ्याने किंवा संबद्ध (सुसंगत) तथ्याने सूचित…
भारतीय पुरावा अधिनियम २०२३ कलम ६ : हेतू ,पूर्वतयारी आणि पूर्वीचे किंवा नंतरचे वर्तन : १) जे कोणत्याही वादतथ्याच्या किंवा संबद्ध तथ्याच्या हेतूचे किंवा पूर्वतयारीचे दर्शक किंवा घटक असते असे कोणतेही तथ्य संबद्ध(सुसंगत) असते. २) कोणत्याही दाव्याच्या किंवा कार्यवाहीच्या संबंधात, अथवा त्यातील एखाद्या वादतथ्याच्या किंवा…
भारतीय पुरावा अधिनियम २०२३ कलम ५ : वादतथ्याचा किंवा संबद्ध (सुसंगत) तथ्याचा प्रसंग, कारण किंवा परिणाम असणारी तथ्ये : जी तथ्ये संबद्ध तथ्यांशी किंवा वादतथ्यांशी ती घडून येण्याचा प्रसंग, कारण किंवा परिणाम म्हणून निकटपणे किंवा अन्यथा अन्वित असतील अथवा ज्या स्थितीत ती घडून आली किंवा…
भारतीय पुरावा अधिनियम २०२३ सपीतेने संलग्न तथ्य (जवळून जोडलेले तथ्य) : कलम ४ : एकाच घडामोडीचा भाग असणाऱ्या तथ्यांची संबद्धता : जेव्हा काही तथ्ये वादनिविष्ट नसली तरी, ती तथ्ये आणि एखादे वादतथ्य किंवा संबद्ध (सुसंगत) तथ्य ही एकाच घडामेडीचा भाग होऊ शकतील अशा रीतीने ती…
भारतीय पुरावा अधिनियम २०२३ भाग २ : प्रकरण २ : तथ्यांच्या संबंद्धते (सुसंगतते) विषयी : कलम ३ : वादतथ्यांचा व संबद्ध तथ्यांचा पुरावा देता येईल : कोणत्याही दाव्यात किंवा कार्यवाहीत प्रत्येक वादतथ्याच्या आणि जी तथ्ये संबद्ध असल्याचे यात यापुढे घोषित केलेले असेल अशा अन्य तथ्यांच्या…
भारतीय पुरावा अधिनियम २०२३ कलम २ : व्याख्या : १) या अधिनियमात, संदर्भावरून विरूद्ध उद्देश दिसून येत नसेल तेथे, - (a) क) न्यायालय यामध्ये सर्व न्यायाधीश व दंडाधिकारी यांचा आणि लवाद (मध्यस्थ) खेरीजकरून, पुरावा घेण्यास विधिद्वारे प्राधिकृत असलेल्या सर्व व्यक्तींचा समावेश आहे; (b) ख) निर्णायक…