मराठी

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ४२ : हक्काच्या अगर सर्वसाधारण रूढीच्या अस्तित्वासंबंधीची मते केव्हा संबद्ध : कोणत्याही सर्वसाधारण रूढीच्या किंवा हक्काच्या अस्तित्वाबाबत जेव्हा न्यायालयाला मत बनवावयाचे असेल तेव्हा, अशी रूढी किंवा असा हक्क अस्तित्वात असल्यास त्यांचे अस्तित्व ज्यांना ज्ञात असण्याचा संभव असेल त्या व्यक्तींची…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ४१ : हस्ताक्षर व डिजिटल हस्ताक्षर बद्दलचे मत केव्हा संबद्ध (सुसंगत): एखादा दस्तऐवज कोणत्या व्यक्तीने लिहिला असावा किंवा स्वाक्षरित केला असावा याबाबत जेव्हा न्यायालयाला मत बनवावयाचे असेल तेव्हा, ज्या व्यक्तीने तो लिहिला किंवा स्वाक्षरित केला असा समज आहे तिच्या…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ४० : तज्ज्ञांच्या मतांशी संबंधित तथ्ये : तज्ज्ञांची मते संबद्ध असताना एरव्ही संबद्ध नसलेली तथ्ये जर अशा मतांना पुष्टी देत असतील किंवा त्यांच्याशी विसंगत असतील तर, ती तथ्ये संबद्ध असतात. उदाहरणे : (a) क) (ऐ) ला विवक्षित विषाची बाधा…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ त्रयस्थ(अन्य) व्यक्तींची मते केव्हा संबद्ध(सुसंगत) : कलम ३९ : तज्ज्ञांची(विशेषज्ञ) मते : १) त्रयस्थ व्यक्तींची मते केव्हा संबद्ध (सुसंगत) जेव्हा विदेशी कायद्याच्या किंवा शास्त्राच्या किंवा कलेच्या एखाद्या मुद्याबाबत अथवा हस्ताक्षर किंवा बोटांचे ठसे हे तेच आहेत किंवा काय याबाबत न्यायालयाला…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ३८ : न्यायनिर्णय वगैरे देताना कपट किंवा संगनमत झाल्याचे अगर न्यायालय अक्षम असल्याचे शाबीत करता येते: दाव्यातील किंवा अन्या कायवाहीतील कोणताही पक्षकार, कलम ३४, ३५ किंवा ३६ खाली जो कोणताही न्यायनिर्णय, आदेश किंवा हुकूमनामा संबद्ध आहे, व जो विरूद्ध…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ३७ : कलमे ३४, ३५ आणि ३६ मधील वगळता अन्य न्यायनिर्णय वगैरे केव्हा संबद्ध असतात : कलमे ३४, ३५ आणि ३६ यांमध्ये नमूद केलेल्याहून अन्य असे न्यायनिर्णय; आदेश किंवा हुकूमनामे असंबद्ध असतात, मात्र, अशा न्यायनिर्णयाचे, आदेशाचे किंवा हुकूमनाम्याचे अस्तित्व…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ३६ : कलम ३५ मध्ये उल्लेखिलेल्यांहून अन्य न्यायनिर्णय, आदेश किंवा हुकूमनामे यांची संबद्धता व परिणाम : कलम ३५ मध्ये उल्लेखिलेल्यांहून अन्य असे न्यायनिर्णय, आदेश किंवा हुकूमनामे चौकशीशी संबद्ध असलेल्या सार्वजनिक बाबींशी संबंधित असतील तर, ते संबद्ध असतात, पण असे…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ३५ : प्रोबेट इ. विषयक अधिकारितेच्याबाबत विशिष्ट निकालपत्राची संबद्धता: १) संप्रमाणविषयक, विवाहविषयक, नौ-अधिकारणविषयक किंवा दिवाळखोरीविषयक अधिकारितेचा वापर करताना सक्षम न्यायालयाने दिलेला जो अंतिम न्यायनिर्णय, आदेश किंवा हुकूमनामा कोणत्याही व्यक्तीला कोणतेही वैध स्थान प्रदान करतो किंवा तिच्याकडऊन ते काढून घेतो,…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ न्यायालयांचे न्यायनिर्णय केव्हा संबद्ध : कलम ३४ : आधीचे न्यायनिर्णय दुसऱ्या कार्यवाहीत सरोध करण्याचे दृष्टीने संबद्ध: कोणत्याही न्यायालयाने एखाद्या दाव्याची दखल घ्यावयास हवी किंवा काय अथवा एखादी संपरीक्षा करावयास हवी किंवा काय हा प्रश्न असेल तेव्हा, ज्या कोणत्याही न्यायनिर्णयामुळे, आदेशामुळे…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कथनापैकी कोणता भाग शाबीत करावयाचा : कलम ३३ : ज्या वेळी कथन मोठ्या कथनाचा - संभाषणाचा भाग असेल अगर इलेक्ट्रॉनिक अभिलेखाचा भाग असेल अथवा पुस्तकाचा अगर सलग पत्रांच्या किंवा कागदपत्रांच्या मालिकेचा भाग असेल तेव्हा कोणता पुरावा द्यावयाचा : जेव्हा ज्याचा…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ३२ : विधीग्रंथामध्ये समाविष्ट असलेल्या कायद्यांची संबद्धता ज्यामध्ये इलैक्ट्रॉनिक किंवा डिजिटल प्ररुपाचाही समावेश आहे : जेव्हा न्यायालयाला कोणत्याही देशाच्या कायद्यासंबंधी मत बनवावयाचे असेल तेव्हा, जे पुस्तक ज्यामध्ये इलैक्ट्रॉनिक किंवा डिजिटल प्ररुपाचा समावेश आहे, अशा देशाच्या शासनाच्या प्राधिकारन्वये मुद्रित किंवा…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ३१ : विशिष्ट कायद्यांमध्ये अगर अधिसूचनांमध्ये समाविष्ट सार्वजनिक स्वरूपाच्या तथ्यांची संबद्धता : जेव्हा न्यायालयाला सार्वजनिक स्वरूपाच्या कोणत्याही तथ्याच्या अस्तित्वासंबंधी मत बनवावयाचे असेल तेव्हा, कोणत्याही केंद्रीय अधिनियमातील, राज्य अधिनियमातील अथवा केन्द्र सरकार किंवा राज्य सरकारने अधिकृत राजपत्रात प्रकाणित होणाऱ्या शासकीय…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम ३० : भू नकाशे - तक्ते - आराखडे यांची संबद्धता : सर्वसाधारणपणे सार्वजनिक विक्रीसाठी ठेवण्यात येणाऱ्या प्रकाशित भूनकाशात किंवा तक्त्यात अथवा केंद्र शासनाच्या किंवा कोणत्याही राज्य शासनाच्या प्राधिकारान्वये तयार करणत्यात आलेल्या भूनकाशात किंवा आराखाड्यात प्राय: दाखवल्या जाणाऱ्या किंवा नमूद…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम २९ : कर्तव्य पार पाडताना सार्वजनिक दप्तरात किंवा इलेक्ट्रॉनिक अभिलेखात केलीली नोंद : वादतथ्य किंवा संबद्ध तथ्य नमूद करणारी कोणत्याही सार्वजनिक पुस्तकातील किंवा अन्य कार्यालयीन पुस्तकातील, नोंदपुस्तकातील किंवा दप्तरातील इलेक्ट्रॉनिक अभिलेखातील व लोकसेवकाने आपले पदीय काम पार पाडताना किंवा…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ विशेष परिस्थितीत केलेली कथने : / कथनापैकी कोणता भाग शाबीत करावयाचा : कलम २८ : हिशोबाच्या पुस्तकातील नोंदी केव्हा संबद्ध (सुसंगत) : व्यवहाराक्रमानुसार नियमितपणे ठेवल्या जाणाऱ्या नोंदवहीमधील नोंदी, तसेच ज्या नोंदी इलेक्ट्रॉनिक नमुन्यामध्ये केलेल्या आहेत. त्या देखील नोंदी न्यायालयाला ज्या…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम २७ : विवक्षित पुराव्यात नमूद केलेल्या तथ्यांची नंतरच्या कार्यवाहीत शाबिती करण्यासाठी तो पुरावा संबद्ध असतो : साक्षीदाराने न्यायिक कार्यवाहीत दिलेला पुरावा किंवा असा पुरावा घेण्यासाठी कायद्याद्वार प्राधिकृत झालेल्या कोणत्याही व्यक्तीसमोर दिलेला पुरावा हा, साक्षीदार मृत्यू पावला असल्यास किंवा सापडू…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ ज्यांना साक्षीदार म्हणून बोलावणे शक्य नसते त्या व्यक्तींनी केलेली कथने : कलम २६ : जी व्यक्ती मरण पावली आहे किंवा जिचा शोध लागू शकत नाही वगैरे अशा व्यक्तीचे संबद्ध (सुसंगत) तथ्य कोणत्या परिस्थितीत संबद्ध (सुसंगत) असेल : जी व्यक्ती मृत्यू…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम २५ : कबुल्या हा निर्णायक पुरावा नसतो. परंतु त्या प्रतिष्टंभात्मक (विबंध/स्तंभित) असतात : कबुल्या म्हणजे कबूल केलेल्या बाबींचा निर्णायक पुरावा, पण यात यापुढे अंतर्भूत असलेल्या उपबंधांन्वये त्या प्रतिष्टंभक (विबंध/स्तंभित) म्हणून कार्य करू शकतील.

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम २४ : एका आरोपीचा कबुलीजबाब त्याच अपराधातील इतर आरोपीविरूद्ध विचारात घेणे : जेव्हा एकाहून अनेक व्यक्तींची एकाच अपराधाबद्दल संयुक्तपणे संपरीक्षा केली जात असेल व अशा व्यक्तींपैकी एका व्यक्तीने दिलेला आणि तिला स्वत:ला व अशांपैकी दुसऱ्या कोणाला बाधक असलेला असा…

भारतीय साक्ष्य (पुरावा) अधिनियम २०२३ कलम २३ : पोलीस अधिकाऱ्यापुढे दिलेला कबुली जबाब : १) पोलीस अधिकाऱ्याकडे दिलेला कोणताही कबुलीजबाब कोणत्याही अपराधाचा आरोप असलेल्या व्यक्तीविरूद्ध शाबीत करता येणार नाही. २) कोणतीही व्यक्ती पोलीस अधिकाऱ्याच्या हवालतीत असताना तिने दिलेला कबुलीजबाब हा दंडाधिकाऱ्याचे प्रत्यक्ष उपस्थितीत दिलेला नसेल…