भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ७८ : न्यायालयाच्या न्यायनिर्णयाला किंवां आदेशाला अनुसरुन केलेली कृती : (See section 16 of BNS 2023) न्यायालयाचा न्यायनिर्णय किंवा आदेश याला अनुसरून जी गोष्ट केलेली आहे, किंवा त्याद्वारे जिला समर्थन मिळाले आहे ती जर असा न्यायनिर्णय किंवा आदेश अंमलात असताना…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ७७ : न्यायिकत: कार्य करत असता न्यायाधीशाची कृती (कार्य) : (See section 15 of BNS 2023) कायद्याने न्यायधीशाला अधिकार दिलेले आहेत अथवा असा न्यायाधीश सद्भावपूर्वक समजत असतो अशा कोणत्याही अधिकाराचा वापर करण्यासाठी तो न्यायिकत: कार्य करत असताना त्यांनी जे केले…
भारतीय दंड संहिता १८६० प्रकरण ४ : सर्वसाधारण अपवाद : कलम ७६ : विधित: (कायद्याने) बद्ध (बांधलेला) असलेल्या अथवा चूकभुलीमुळे स्वत:ला विधित: बद्ध समजणाऱ्या व्यक्तीने केलेले कृती : (See section 14 of BNS 2023) जी व्यक्ती एखादी गोष्ट (कृत्य) करण्यास विधित: (कायद्याने) बद्ध (बांधलेली) आहे…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ७५ : १.(प्रकरण १२ किंवा १७ याखाली पूर्वी दोषसिद्धी (पूर्वशिक्षा) झाली असता त्याखालील विवक्षित अपराधांबद्दल वाढीव शिक्षा : (See section 13 of BNS 2023) जो कोणी- (क) या संहितेमधील प्रकरण १२ किंवा १७ याखालील तीन वर्षे किंवा त्याहून अधिक मुदतीच्या…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ७४ : एकान्त बंदिवासाची मर्यादा : (See section 12 of BNS 2023) एकान्त बंदिवासाच्या शिक्षादेशाची अमलबजावणी करताना, असा बंदिवास कोणत्याही प्रकरणी एका वेळी चौदा दिवसांपैक्षा जास्त असणार नाही व एकांत बंदिवासाच्या कालावधीच्या दरम्यानची कालांतरे अशा कालावधींच्या व्याप्तीपेक्षा कमी असणार नाहीत…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ७३ : एकान्त बंदिवास : (See section 11 of BNS 2023) न्यायालयाला या संहितेखाली ज्या अपराधाबद्दल एखाद्या व्यक्तीला सश्रम कारावासाची (सक्तमजुरी) शिक्षा देण्याचा अधिकार आहे त्या अपराधाबद्दल जेव्हा केव्हा त्या व्यक्तीला सिद्धदोष ठरवण्यात येईल तेव्हा, न्यायालय त्याच्या शिक्षादेशाद्वारे असा आदेश…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ७२ : अनेक अपराधांपैकी एकाबद्दल दोषी असलेली व्यक्ती त्यांपैकी कोणत्या अपराधाबद्दल दोषी आहे ते शंकास्पद असल्याचे न्यायनिर्णयात नमूद केलेले असेल तेव्हा त्या व्यक्तीला शिक्षा: (See section 10 of BNS 2023) न्यायनिर्णयात विनिर्दिष्ट केलेल्या (निकालपत्रात) अनेक अपराधांपैकी एका अपराधाबद्दल एखादी व्यक्ती…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ७१ : अनेक अपराध मिळून बनलेल्या अपराधाबद्दलच्या शिक्षेची मर्यादा : (See section 9 of BNS 2023) अपराध असलेली कोणतीही घटना जर अनेक भागांनी बनलेली असेल आणि त्यापैकी कोणताही भाग हा स्वयमेव अपराध होत असेल, त्या बाबतीत, अपराध्याला त्याच्या अशा अपराधांपैकी…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ६३ : द्रव्यदंडाची रक्कम : (See section 8 of BNS 2023) द्रव्यदंड किती रकमेपर्यंत असावा ती मर्यादा व्यक्त केली नसेल तेथे, अपराधी ज्यास पात्र होतो द्रव्यदंडाच्या रकमेवर मर्यादा असणार नाही, परंतु ती रक्कम बेसुमार असणार नाही. कलम ६४ : द्रव्यदंड…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ५७ : शिक्षेच्या मुदतींचे अंश (खंड / भाग) : (See section 6 of BNS 2023) शिक्षेच्या मुदतीचे अंश परिगणना (मोजताना) करुन ठरवताना, आजीव १.(कारावास) हा वीस वर्षाच्या १.(कारावासाशी) तुल्य म्हणून मानता जाईल. --------- १. १९५५ चा अधिनियम २६-कलम ११७ व…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ५४ : मृत्यूची शिक्षा परिवर्तित करुन सौम्य करणे : (See section 5 of BNS 2023) मृत्यूचा शिक्षादेश देण्यात येईल त्या प्रत्येक प्रकरणी १.(समुचित शासन (योग्य ते शासन)) अपराध्याच्या संमतीवाचून ती शिक्षा या संहितेमधील तरतुदीनुसार अन्य कोणत्याही शिक्षेत परिवर्तित करुन सौम्य…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ५३-अ : १.(काळे पाणी (निर्वासन) या निर्देशाचा अर्थ लावणे : १) पुढे दिलेल्या पोटकलम (२), (३) यांमधील उपबंधांच्या अधीनतेने, त्या त्या काळी अमलात असलेल्या अन्य कोणत्याही कायद्यामधील अथवा अशा कोणत्याही कायद्याच्या किंवा कोणत्याही निरसित अधिनियमीतीच्या आधारे परिणामक असलेल्या कोणत्याही संलेखातील…
भारतीय दंड संहिता १८६० प्रकरण ३ : शिक्षांविषयी : कलम ५३ : शिक्षा (दण्ड) : (See section 4 of BNS 2023) अपराधी या संहितेच्या तरतुदीप्रमाणे ज्या शिक्षांना पात्र आहेत त्या अशा: पहिली - मृत्यू ; १.(दुसरी - आजन्म कारावास ); तिसरी -२.(***); चौथी - कारावास…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ७ : एकदा स्पष्टीकरण केलेल्य शब्दप्रयोगाचा अर्थ (एकदा समजवलेला अभिव्यक्ति किंवा पदाचा भाव) : या संहितेच्या कोणत्याही भागात (कलमात) स्पष्टीकरण केलेला प्रत्येक शब्दप्रयोग जरी पुन्हा इतरत्र कलमात आला तरी तोच समजून योजलेला आहे. कलम ८ : लिंग : (See section…
भारतीय दंड संहिता १८६० प्रकरण २ : सर्वसाधारण स्पष्टीकरणे : कलम ६ : संहितेमधील व्याख्या अपवादांस अधीन समजावयाच्या: (See section 3 of BNS 2023) या संहितेमध्ये सर्वत्र प्रत्येक अपराधाची व्याख्या, प्रत्येक दंडविषयक उपबंध व अशा प्रत्येक व्याख्येचे किंवा दंडविषयक उपबंधाचे प्रत्येक उदाहरण ही, सर्वसाधारण अपवाद…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ५ : १.(विवक्षित कायद्यांवर या संहितेचा (अधिनियमाचा) परिणाम होणार नाही : (See section 1(6) of BNS 2023) भारत सरकारच्या सेवेमधील अधिकारी, भूसैनिक, नौसैनिक अगर वायुसैनिक यांच्या संदर्भात दोन महत्वाचे गुन्हे बंडाळी आणि पळून जाणे असे आहेत त्याकरिता स्वतंत्र त्यांचे कायदे…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ४ : १.(परकिय क्षेत्रातील (अतिरिक्त प्रादेशिक) गुन्ह्यास भारतीय दंड संहिता लागू असणे : (See section 1(5) of BNS 2023) २.(या संहितेच्या तरतुदी पुढील व्यक्तींनी केलेल्या अपराध्यांनी लागू असतील- (१) भारताच्या कोणत्याही नागरिकाने भारताखेरीज आणि भारताबाहेरील कोणत्याही ठिकाणी केलेला अपराध. (२)…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम ३ : जे अपराध भारताबाहेर केलेले असतील पण ज्यांची कायद्यानुसार भारतात संपरीक्षा करता येईल अशा अपराधांबद्दल शिक्षा : (See section 1(4) of BNS 2023) १.(भारताबाहेर) केलेल्या अपराधाबद्दल २.(कोणत्याही भारतीय कायद्यानुसार) केली जाण्यास पात्र असलेल्या कोणत्याही व्यक्तीवर तिने १.(भारताबाहेर) केलेल्या कृतीबद्दल…
भारतीय दंड संहिता १८६० कलम २ : भारतात केलेल्या अपराधाकरिता शिक्षा : (See section 1(3) of BNS 2023) प्रत्येक व्यक्ती या संहितेच्या उपबंधांना विरोधी अशा ज्या कृतीबद्दल किंवा अकृतीबद्दल ती १.(***) २.(भारतात) दोषी असेल त्या प्रत्येक कृतीबद्दल किंवा अकृतीबद्दल या संहितेखाली शिक्षेस पात्र होईल, अन्यथा…
भारतीय दंड संहिता १८६० १.(सन १८६० चा अधिनियम क्रमांक ४५) (६ ऑक्टोबर १८६०) प्रकरण १ : प्रस्तावना: प्रास्ताविका : ज्याअर्थी २.(भारताकरिता) एक सर्वसाधारण दंड संहिता उपबंधित करणे समयोचित आहे; त्याअर्थी पुढीलप्रमाणे अधिनियमित करण्यात येत आहे :- कलम १: संहितेचे नाव व तिच्या प्रवर्तनाचा विस्तार :…