महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम ३१: पोलीस अधिकाऱ्यांना पुरविलेली जागा त्यांनी ताब्यात ठेवणे आणि ती रिकामी करुन देण्याचे दायित्व : १) पोलीस अधिकाऱ्यास राहण्यासाठी राज्य शासनाने पुरविलेली कोणतीही जागा ताब्यात ठेवणारा पोलीस अधिकारी, अ) राज्य शासन सर्वसाधारणपणे किंवा विशेष बाबतीत विनिर्दिष्ट करील अशा शर्तीनुसार व…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम ३० : पोलिस अधिकारी असण्याचे बंद झालेल्या व्यक्तीने प्रमाणपत्र, शस्त्रे वगैरे सुपूर्द करणे आणि ती केली नाही तर झडतीच्या अधिपत्रान्वये ती जप्त केली जाणे : १) कोणत्याही कारणावरुन पोलीस अधिकारी असण्याचे बंद झालेली प्रत्येक व्यक्ती तिच्या नेमणुकीचे अगर पदाचे प्रमाणपत्र…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २९: पोलीस अधिकाऱ्यास कोणत्या शर्तीवर राजीनामा देता येईल: १.(१) आयुक्ताच्या किंवा उपमहासंचालक व उपमहानिरीक्षक गुन्हा अन्वेषण विभागाचे यांच्या किंवा २.(पोलीस ३.(प्रशिक्षण महाविद्यालयाच्या)) प्राचार्याच्या किंवा ४.(अधीक्षकाच्या) लेखी परवानगीशिवाय किंवा अशी परवानगी देण्यासाठी ५.(महासंचालकाने व महानिरीक्षकाने) किंवा आयुक्ताने शक्ती प्रदान केलेल्या इतर…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २८: पोलिस अधिकारी हे, नेहमी कामावर आहेत असे समजणे आणि ते राज्याच्या कोणत्याही भागात कामावर पाठविले जाण्यास पात्र असणे : १) रजेवर नसलेला किंवा ज्यास निलंबित केले नसेल असा प्रत्येक पोलीस अधिकारी हा नेहमी कामावर आहे असे या अधिनियमाच्या सर्व…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २७-क: १.(नियम तयार करण्याचा अधिकार : कलम ५ चा खंड (ब) अंतर्भूत असलेला अधिकारास बाध न आणता.राज्य शासन, कलम २७, २७अ व २७ब ची प्रयोजने पार पाडण्यासाठी या अधिनियमाशी सुसंगत असे नियम करील. ) -------- १. सन २००० चा महाराष्ट्र…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २७-ब: १.(कलम २५,२७ किंवा २७अ अन्वये संमत केलेल्या आदेशाचे पुनर्विलोकन करण्यासंबंधी राज्य शासन किंवा महासंचालक व महानिरीक्षक यांचा अधिकार : पुनर्विलोकन आदेश संमत करतेवेळी जेव्हा कोणतेही नवीन साहित्य किंवा पुरावा सादर करणे शक्य नव्हते किंवा ते त्या वेळी उपलब्ध झाले…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २७अ: १.(राज्यशासन किंवा महासंचालक व महानिरीक्षक यांचे कोणत्याही चौकशीचे किंवा कार्यवाहीचे अभिलेख मागविण्याचे अधिकार: राज्यशासन, महासंचालक किंवा महानिरीक्षक यांना स्वाधिकारे किंवा यथास्थिती. या बाबतीत विहित केलेल्या कालावधीत त्याच्याकडे अर्ज केल्यावरुन या प्रकरणाअन्वये कोणत्याही पोलीस अधिकाऱ्याविरुद्ध कोणत्याही प्राधिकाऱ्याने चालविलेल्या कोणत्याही चौकशीचा…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २७ : शिक्षेसंबंधीच्या आदेशाविरुद्ध अपिले : कलम २५ अन्वये किंवा त्यानुसार केलेले नियम किंवा दिलेले आदेश याअन्वये पोलीस अधिकाऱ्याच्या बाबतीत दिलेल्या कोणत्याही आदेशाविरुद्ध राज्य शासनाकडे किंवा राज्य शासन सर्वसाधारण किंवा विशेष आदेशाद्वारे विनिर्दिष्ट करील अशा अधिकाऱ्याकडे अपील करता येईल. १.(परंतु…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २६: १.(शिक्षा करण्याबाबत अनुसरावयाची पद्धत : भारताच्या संविधानाचा अनुच्छेद ३११. खंड (२) च्या दुसऱ्या परंतुकामध्ये उल्लेखिलेल्या बाबींव्यतिरिक्त, कलम २५ याच्या पोट-कलम (१) अन्वये.विहित केलेली कार्यपद्धती अनुसरल्याशिवाय आदेश देता येणार नाही.) ------- १. सन २००० चा महाराष्ट्र अधिनियम क्रमांक ४० याच्या…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २५: कर्तव्य बजावण्यात हयगय वगैरे केल्याबद्दल विभागीय चौकशीद्वारे पोलीस दलातील दुय्यम व्यक्तींना शिक्षा करणे : १.(१) राज्य शासनास किंवा पोट-कलम (२) अन्वये. त्या बाबतीत प्राधिकृत केलेल्या कोणत्याही अधिकाऱ्यास, निरीक्षक किंवा पोलीस दलातील दुय्यम दर्जाची कोणतीही व्यक्ती, आपले कर्तव्ये बजाविण्यास अयोग्य…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २४: १.(महासंचालक व महानिरीक्षक यांस) किंवा आयुक्त यास विवरणे मागविता येतील : १) राज्य शासनाच्या नियमांस व आदेशांस अधीन राहून, १.(महासंचालकास व महानिरीक्षकास) आपल्या हाताखालील व्यक्तींना गुन्ह्याचा बंदोबस्त करणे, सुव्यवस्था राखणे व त्यांची कर्तव्ये बजावणे या गोष्टींशी संबंध असलेल्या विषयांबद्दल…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ प्रकरण ३ : पोलीस दलाचे विनियमन करणे, त्यावर नियंत्रण ठेवणे व त्याच्यात शिस्त राखणे : कलम २३: पोलिसांच्या प्रशानासाठी नियम तयार करणे: राज्य शासनाच्या आदेशास आधीन राहून, आयुक्तास बृहन्मुंबईसाठी व त्यास ज्या क्षेत्राकरिता नेमण्यात आलेले असेल अशा इतर क्षेत्रांसाठी नेमून देण्यात…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २२ट : पोलीस अधिकाऱ्याविरुद्ध खोट तक्रार केल्याबद्दल खटला : १) या अधिनियमामध्ये काहीही अंतर्भूत असले तरी, जो कोणी, या अधिनियमान्वये पोलीस अधिकाऱ्याविरुद्ध कोणतीही खोटी किंवा शुल्लक तक्रार करील तिला, दोषसिद्धीनंतर, दोन वर्षांपर्यंत असू शकेल इतक्या मुदतीच्या कोणत्याही वर्णनाच्या कारावासाची किंवा…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २२स : विभाग स्तरीय पोलीस तक्रार प्राधिकरण : १) राज्य शासन, राजपत्रातील अधिसूचनेद्वारे, या अधिनियमाच्या प्रयोजनार्थ, विभाग स्तरीय पोलीस तक्रार प्राधिकरण या नावाने संबोधले जाणारे प्राधिकरण घटित करील. २) विभाग स्तरीय पोलीस तक्रार प्राधिकरण पुढील सदस्यांनी मिळून बनलेले असेल :-…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २२र : राज्य शासनास सादर करावयाचा अहवाल : १) राज्य पोलीस तक्रार प्राधिकरण, चौकशी पूर्ण झाल्यानंतर, राज्य शासनाकडून विहित करण्यात येईल अशा कालावधीत, राज्य शासनास, एक अहवाल सादर करील. २) राज्य पोलीस तक्रार प्राधिकरणाकडून अहवाल मिळाल्यानंतर, राज्य शासन पुढीलपैकी कोणतीही…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २२क्यू : राज्य पोलीस तक्रार प्राधिकरणाचे अधिकार व कार्ये : १) राज्य पोलीस तक्रार प्राधिकरण पुढील अधिकारांचा वापर करील व कार्ये पार पाडील :- अ) स्वत: होऊन, किंवा,- एक) एखादी बळी पडलेली व्यक्ती किंवा तिच्या कुटुंबातील सदस्य किंवा तिच्या वतीने…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २२प : राज्य पोलीस तक्रार प्राधिकरण : १) राज्य शासन, राजपत्रातील अधिसूचनेद्वारे, या अधिनियमाच्या प्रयोजनांसाठी, राज्य पोलीस तक्रार प्राधिकरण या नावाने संबोधले जाणारे एक प्राधिकरण घटित करील. २) राज्य पोलीस तक्रार प्राधिकरण पुढील सदस्यांचे मिळून बनलेले असेल :- अ) उच्च…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २२ओ : अन्वेषण पोलीस आणि कायदा व सुव्यवस्था पोलीस यांचे विलगीकरण करणे : १) प्रत्येक पोलीस ठाण्यातील गुन्हे शाखा किंवा स्थानिक गुन्हे शाखा आणि तपास किंवा अन्वेषण कक्ष हे केवळ गुन्हांच्या अन्वेषणावर लक्ष केंद्रित करतील आणि त्यांच्यावर सर्वसामान्यत: कायदा व…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २२ न-१ : १.(वर्षातील बदल्यांची कमाल टक्केवारी : कलम २२ न च्या पोट-कलम (१) मध्ये किंवा या अधिनियमाच्या इतर कोणत्याही तरतुदींमध्ये काहीही अंतर्भूत असले तरी, कोणत्याही एकाच विभागामधून किंवा कार्यालयामधून पोलीस कर्मचारीवर्गाच्या मोठ्या प्रमाणावर बदल्या झाल्यामुळे, शासकीय कामकाजावर त्याचा प्रतिकूल…
महाराष्ट्र पोलीस अधिनियम १९५१ कलम २२न : पोलीस कर्मचारी वर्ग यांचा सामान्य पदावधी, आणि सक्षम प्राधिकारी : १.(१) पोलीस दलातील पोलीस कर्मचारीवर्गाचा सामान्य पदावधी हा, पदोन्नती आणि नियत सेवावधी यांच्या अधीनतेने, खालीलप्रमाणे असेल :- अ) पोलीस उप अधीक्षक किंवा सहायक पोलीस आयुक्त व त्यावरील दर्जाचे…