भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३३४ : पुर्वीची दोषसिध्दी किंवा दोषमुक्ती कशी शाबीत करावयाची : या संहितेखालील कोणत्याही चौकशीत, संपरीक्षेत किंवा अन्य कार्यवाहीत, पुर्वीची दोषसिध्दी किंवा दोषमुक्ती त्या त्या काळी अमलात असलेल्या कोणत्याही कायद्याद्वारे उपबंधित केलेल्या अन्य कोणत्याही पद्धतीव्यतिरिक्त आणखी,- (a) क) (अ) अशी…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३३३ : कोणापुढे असे प्रतिज्ञालेख करता येतात : १) या कलमाखाली कोणत्याही न्यायालयासमोर उपयोजावयाचा प्रतिज्ञालेख - (a) क) (अ) कोणत्याही न्यायाधीशासमोर अगर कोणत्याही न्याय किंवा कार्यकारी दंडाधिकाऱ्यासमोर; अथवा (b) ख) (ब) उच्च न्यायालयाने किंवा सत्र न्यायालयाने नियुक्त केलेल्या कोणत्याही…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३३२ : प्रतिज्ञापत्राद्वारे (शपथपत्र) औपचारिक स्वरूपाचा साक्षीपुरावा : १) जिची साक्ष औपचारिक स्वरूपाची आहे, अशा कोणत्याही व्यक्तीला प्रतिज्ञालेखाद्वारे साक्ष देता येईल, आणि सर्व रास्त अपवाद सोडून, या संहितेखालील कोणत्याही चौकशीत संपरीक्षेत किंवा अन्या कार्यवाहीत ती पुराव्यादाखल वाचता येईल. २)…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३३१ : लोकमानसांच्या वर्तनाच्या शाबितीसाठी प्रतिज्ञालेख (शपथपत्र) : जेव्हा या संहितेखालील कोणत्याही चौकशीच्या, संपरीक्षेच्या किंवा अन्य कार्यवाहीच्या ओघात कोणत्याही न्यायालयाकडे कोणताही अर्ज करण्यात आला असेल आणि त्यात कोणत्याही लोकसेवकाबाबत अभिकथने केलेली असतील तेव्हा, अर्जदाराला अर्जात अभिकथन केलेल्या तथ्यांचा पुरावा…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३३० : काही दस्तैवजांची औपचारिक शाबितीची जरूरी : १) जेव्हा कोणत्याही न्यायालयापुढे फिर्यादीपक्षाने किंवा आरोपीने कोणताही दस्तऐवज दाखल केला असेल तेव्हा, अशा प्रत्येक दस्तऐवजाचा तपशील सूचीत समाविष्ट केला जाईल, आणि फिर्यादी पक्षाला किंवा आरोपीला अथवा फिर्यादी पक्षातर्फे किंवा आरोपी…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३२९ : विवक्षित शासकीय वैज्ञानिक तज्ज्ञांचे अहवाल : १) जो दस्तऐवज हे कलम ज्याला लागू होते त्या शासकीय वैज्ञानिक तज्ज्ञाकडे या संहितेखालील कोणत्याही कार्यवाहीच्या ओघात तपासणी किंवा विश्लेषण यासाठी व अहवालासाठी रीतसर सादर केलेल्या कोणत्याही बाबीसंबंधीचा किंवा वस्तूसंबंधीचा त्याच्या…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३२८ : टाकसाळीच्या अधिकाऱ्यांचा साक्षीपुरावा : १) जो दस्तऐवज केंद्र शासन अधिसूचनेद्वारे यासंबंधात विनिर्दिष्ट करील अशा कोणत्याही टाकसाळीच्या किंवा कोणत्याही नोटा छापणाऱ्या मुद्रणालयाच्या किंवा नियंत्रक, मुद्रांक व लेखनसामग्री यांचे कार्यालय धरून कोणत्याही सिक्युरिटी प्रिटिंग प्रेसच्या, किंवा कोणत्याही न्यायसहाय्यक विभागाच्या,…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३२७ : दंडाधिकाऱ्याचा ओळख अहवाल : १) एखादी व्यक्ती किंवा मालमत्ता याच्या संबंधातील, कार्यकारी दंडाधिकाऱ्याच्या सहीचा ओळख अहवाल असल्याचे दिसत असलेला कोणताही दस्तऐवज, या संहितेखालील कोणत्याही चौकशीत, संपरीक्षेत किंवा इतर कार्यवाहीत, जरी अशा दंडाधिकाऱ्याला साक्षीदार म्हणून बोलावलेले नसेल तरीही,…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३२६ : वैद्यकीय साक्षीदाराची जबानी : १) जिल्हा शल्यचिकित्सकाची किंवा अन्य वैद्यकीय साक्षीदाराची दंडाधिकाऱ्याने आरोपीच्या समक्ष घेतलेली व साक्षांकित केलेली किंवा या प्रकरणाखालील आयोगपत्रावरून घेतलेली जबानी ही, जबानीदाराला जरी साक्षीदार म्हणून बोलावलेले नसले तरी, या संहिते-खालील कोणत्याही चौकशीत, संपरीक्षेत…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३२५ : विदेशी आयोगपत्रांची अंमलबजावणी : १) कलम ३२१ चे उपबंध हे आणि कलम ३२२ व कलम ३२३ मधील जेवढा काही भाग आयोगपत्राची अंमलबजावणी व ते प्रतिवेदनासह परत करणे याच्याशी संबंधित असेल तेवढा भाग हे कलम ३१९ खाली काढलेल्या…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३२४ : कार्यवाहीची तहकुबी (स्थगित / पुढे ढकलने) : कलम ३१९ खाली आयोगपत्र काढलेल्या प्रत्येक खटल्यात चौकशी, संपरीक्षा किंवा अन्य कार्यवाही आयोगापत्राच्या अंमलबजावणीसाठी व ते प्रतिवेदनासह परत येण्यासाठी वाजवी मर्यादेपर्यंत पुरेसा होईल अशा काळापुरती तहकुब करता येईल.
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३२३ : आयोगपत्र प्रतिवेदनासह परत करणे : १) कलम ३१९ खाली काढलेल्या कोणत्याही आयोगपत्राची रीतसर अंमलबजावणी करण्यात आल्यावर आयोगपत्र काढणाऱ्या न्यायालयाकडे किंवा दंडाधिकाऱ्याकडे त्याखाली साक्षतपासणी केलेल्या साक्षीदाराच्या जबानीसह ते परत पाठवले जाईल आणि आयोगपत्र, त्याचे प्रतिवेदन व जबानी पक्षकारांना…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३२२ : पक्षकारांना साक्षीदारांची साक्षतपासणी घेता येईल : १) या संहितेखालील ज्या कोणत्याही कार्यवाहीत आयोगपत्र काढलेले असेल त्या कार्यवाहीतील पक्षकार आयोगपत्र निदेशित करणाऱ्या न्यायालयाला किंवा दंडाधिकाऱ्याला वादप्रश्नाशी संबंध्द वाटतील अशी आपापली पुरशीस लेखी स्वरूपात पाठवू शकेल आणि दंडाधिकाऱ्याने किंवा…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३२१ : आयोगपत्रांची अंमलबजावणी : आयोगपत्र मिळाल्यावर मुख्य न्यायदंडाधिकारी किंवा तो यासंबंधात नियुक्त करील असा दंडाधिकारी साक्षीदाराला समन्स काढून आपणांसमोर बोलावील किंवा साक्षीदार जेथे असेल त्या स्थळी जाईल व या संहितेखालील वॉरंट-खयल्यांच्या संपरीक्षेच्याच पध्दतीप्रमाणे त्याची साक्ष घेईल व यासाठी…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३२० : आयोगपत्र कोणाला निदेशून काढावयाचे : १) जेथे या संहितेचा विस्तार आहे त्या राज्यक्षेत्रात साक्षीदार असेल तर, ज्याच्या स्थानिक अधिकारितेत साक्षीदार सापडू शकेल, त्या मुख्य न्याय दंडाधिकाऱ्यास निदेशून आयोगपत्र काढले जाईल. २) साक्षीदार भारतात असला तरी, जर तो…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ (B) ख) (ब) - साक्षीदारांच्या तपासणीसाठी आयोगपत्र : कलम ३१९ : केव्हा साक्षीदाराची समक्ष हजेरी माफकरून आयोगपत्र (कमिशन) काढता येईल : १) या संहितेखालील कोणत्याही चौकशीच्या, संपरीक्षेच्या किंवा अन्य कार्यवाहीच्या ओघात जेव्हाकेव्हा, न्यायाची उद्दिष्टे साधण्यासाठी साक्षीदाराची साक्षतपासणी करण्याची जरूरी आहे…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३१८ : उच्च न्यायालयातील अभिलेख : प्रत्येक उच्च न्यायालय, आपणांपुढे येणाऱ्या खटल्यातील साक्षीदारांच्या साक्षीचा व आरोपीच्या साक्ष तपासणीचा तपशील कशा रीतीने उतरून घेण्यात यावा ते सर्वसाधारण नियमाद्वारे विहित करू शकेल व अशी साक्ष साक्षतपासणीचा तपशील अशा नियमानुसार उतरून घेतला…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३१७ : दुभाषी खरेखुरे भाषांतर करण्यास बांधलेला : कोणत्याही साक्षीचे किंवा जबाबाचे भाषांतर करण्यासाठी जेव्हा केव्हा कोणत्याही फौजदारी न्यायालयाला दुभाष्याची मदत लागेल तेव्हा, तो दुभाषी अशा साक्षीचे किंवा जबाबाचे खरेखुरे भाषांतर बांधलेला असेल.
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३१६ : आरोपीच्या साक्षतपासणीचा अभिलेख : १) जेव्हा केव्हा आरोपीची साक्ष तपासणी महानगर दंडाधिकाऱ्याहून अन्य कोणताही दंडाधिकारी किंवा सत्र न्यायालय यांच्याकडून केली जाईल तेव्हा, आरोपीला विचारलेला प्रत्येक प्रश्न व त्याने दिलेले प्रत्येक उत्तर धरून अशी संपूर्ण साक्ष तपासणी पीठासीन…
भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता २०२३ कलम ३१५ : साक्षीदाराच्या चालचलण बाबत शेरे : जेव्हा पीठासीन न्यायाधीशाने किंवा दंडाधिकाऱ्याने साक्षीदाराची साक्ष नोंदली असेल तेव्हा, साक्षतपासणी चालू असताना अशा साक्षीदाराची जी चालचर्या दिसून आली त्याबाबत दंडाधिकाऱ्याला काही महत्त्वाचे वाटल्यास तसे शेरेही तो नमूद करील.