भारतीय न्याय संहिता २०२३
प्रयत्नाविषयी :
कलम ६२ :
आजन्म कारावासाच्या किंवा अन्य कारावासाच्या शिक्षेस पात्र असलेले, अपराध करण्याचा प्रयत्न केल्याबद्दल शिक्षा :
कलम : ६२
अपराधाचे वर्गीकरण :
अपराध : आजन्म कारावासाच्या किंवा अन्य कारावासाच्या शिक्षेस पात्र असलेले अपराध करण्याचा प्रयत्न करणे आणि अशा प्रयत्नात अपराध घडण्यास साधक अशी कोणतीही कृती करणे.
शिक्षा : आजीवन कारावास च्या निम्मा किंवा त्या अपराधाकरिता उपबंधित केलेल्या कमाल मुदतीच्या जास्तीत जास्त निम्म्याइतका कारावास किंवा द्रव्यदंड किंवा दोन्ही.
दखलपात्र / अदखलपात्र : अपराध दखलपात्र किंवा अदखलपात्र असेल त्यानुसार.
जामीनपात्र / अजामीनपात्र : अपराध्याने जो अपराध करण्याचा प्रयत्न केला तो जामीनपात्र किंवा अजामीनपात्र असेल त्यानुसार.
शमनीय / अशमनीय : अशमनीय
कोणत्या नायालयात विचारणीय : ज्या अपराध्याचा प्रयत्न झाला तो ज्या न्यायालयात विचारनीय असेल ते न्यायालय.
———
जो कोणी, या संहितेअन्वये आजन्म कारावासाच्या, किंवा कारावासाच्या शिक्षेस पात्र असा अपराध करण्याचा, किंवा असा अपराध केला जावा असा प्रयत्न करील आणि अशा प्रयत्नात असताना तो अपराध करण्याच्या दिशेने कोणतीही कृती करील त्याला अशा प्रयत्नाबद्दलच्या शिक्षेसाठी या संहितेद्वारे कोणताही स्पष्ट उपबंध करण्यात आलेला नसेल त्या बाबतीत, अपराधासाठी उपबंधित केलेल्या कोणत्याही वर्णनाच्या आजन्म कारावासाच्या निम्म्याइतक्या किंवा प्रकरणपरत्वे, त्या अपराधासाठी उपबंधित केलेल्या कारावासाच्या दीर्घतम मुदतीच्या निम्म्याइतक्या मुदतीचा असू शकेल अशा कारावासाची, किंवा त्या अपराधासाठी उपबंधित केलेला असेल अशा द्रव्यदंडाची, किंवा दोन्ही शिक्षा होतील.
उदाहरणे :
(a) क) (क) एक पेटी फोडून काही रत्ने चोरण्याचा प्रयत्य करतो, आणि अशा रीतीने पेटी फोडल्यानंतर आत कोणतेही रत्न नसल्याचे त्याला आढळून येते. त्याने चोरी करण्याच्या दिशेने अशी कृती केलेली आहे आणि म्हणून तो या कलमाखाली दोषी आहे.
(b) ख) (क) हा (य) च्या खिशात आपला हात खुपसून (य) चा खिसा कापण्याचा प्रयत्न करतो. (य) च्या खिशात काहीही नसल्यामुळे (क) चा प्रयत्न फसतो. (क) या कलमाखाली दोषी आहे.
