मराठी लेख

English Grammar in Marathi
१३.शब्दयोगी अव्यये :
(Prepositions)
नाम किंवा इतर शब्द यांचा वाक्यातील इतर शब्दाशी असणारा संबंध ज्या शब्दांनी किंवा अव्ययांनी दाखविला जातो त्यानां शब्दयोगी अव्यये असे म्हणतात.
उदाहरणार्थ :
Ramesh stood on the bench.
या वाक्यात on हे शब्दयोगी अव्यय आहे.
मराठीत शब्दयोगी अव्यय शब्दानंतर येते. उदा : रमेश बाकावर उभा होता. पण इंग्रजीत मात्र हे शब्दयोगी अव्यय शब्दाच्या अगोदर जोडलेले असते.
शब्दयोगी अव्ययाचे प्रकार (Kind of Prepositions) :
१. साधे शब्दयोगी अव्यय (Simple Prepositions) :
उदाहरणार्थ :
on, in, by, at, of , to, up, for, off, from, with, till etc.
२. समिश्र शब्दयोगी अव्यये (Compound Prepositions) :
नाम, सर्वनाम किंवा विशेषण यांच्यापूर्वी एखादा शब्द जोडून तयार झालेल्या शब्दांना समिश्र शब्दयोगी अव्यय असे म्हणतात.
उदाहरणार्थ :
across, along, around, about, above, among, before, below, beside, beyond, inside, without.
३. वाक्यांश रुपी शब्दयोगी अव्यये (Phrases) :
एकापेक्षा जास्त शब्दांनी तयार झालेली वाक्यांश रुपी शब्दयोगी अव्यये.
उदाहरणार्थ :
if front of, on account of, according to, instead of, due to, because of, in search of, inspite of, in order to, on behalf of, for the sake of.
शब्दयोगी अव्ययाच्या साहाय्याने ज्या प्रकारचे संबंध दर्शविले जातात त्यावरुनही त्यांचे प्रकार करता येतात.
१. स्थल किंवा स्थितिदर्शक शब्दयोगी अव्यये :
या शब्दांच्या मदतीने नाम किंवा सर्वनाम यांचा ठिकाणाशी किंवा जागेशी किंवा स्थळाशी संबंध दर्शविला जातो.
Where कोठे या प्रश्नाचे उत्तर यातून मिळते.
उदाहरणार्थ :
across, among, at, behind, near, in, on, under, between, below, beside.
२. कालदर्शक शब्दयोगी अव्यये :
या शब्दांच्या मदतीने काळ किंवा वेळ यांच्याशी संबंध दर्शविला जातो.
When किंवा How long केव्हा किंवा किती काळ ? या प्रश्नांचे उत्तर यातून मिळते.
उदाहरणार्थ :
at, before, till, for, in, on, from, after, during.
३. रीतिवाचक शब्दयोगी अव्यये :
या शब्दांच्या मदतीने पद्धत किंवा रीत यासंबंधी संबंध दर्शविला जातो.
How ? या प्रश्नाचे उत्तर मिळेत.
उदाहरणार्थ :
by, with
४. कारणदर्शक शब्दयोगी अव्यये :
या शब्दांच्या मदतीने कारण किंवा हेतू यासंबंधी संबंध दर्शविला जातो.
Why या प्रश्नाचे उत्तर मिळते.
उदाहरणार्थ :
of, for, with.
५. स्वामित्वदर्शक शब्दयोगी अव्यये :
या शब्दांच्या मदतीने कोणाचे, कशाचे अशा स्वरुपाच्या प्रश्नाच्या उत्तरांचा संबंध किंवा मालकी दर्शविली जाते.
उदाहरणार्थ :
of, with.
६. दिशा किंवा गतिदर्शक शब्दयोगी अव्यये :
या शब्दांच्या मदतीने कोठे गेला, कोठून आला, हालचाल कोणत्या दिशेने होत आहे इत्यादी प्रकारचे संबंध यातून व्यक्त होतात.
उदाहरणार्थ :
from, to, off, into, up, towards, around, by.
शब्दयोगी अव्ययाचे वाक्यात स्थान कोठे असते याविषयीचे काही नियम :
१.जर शब्दयोगी अव्ययाचे कर्म whom अथवा which असेल तर कर्म अगोदर व नंतर वाक्याच्या शेवटी शब्दयोगी अव्यय येते.
उदाहरणार्थ :
This is the man to whom we spoke.
This is the picture on which we discussed.
२.शब्दयोगी अव्ययाचे कर्म व्यक्त न केलेले संबंधी सर्वनाम असेल तर शब्दयोगी अव्यय वाक्याच्या शेवटी येते.
उदाहरणार्थ :
Here is the radio.
That you asked for.
३. since, for - since हे शब्दयोगी अव्यय वेळेची नक्की सुरूवात दाखविते, तर for हे शब्दयोगी अव्यय सर्वसाधारण वेळ दर्शवते.
उदाहरणार्थ :
He is a king since five years.
Rama is staying here for few days.
४.दोन वस्तू अथवा व्यक्तींविषयी लिहिताना between या शब्दयोगी अव्यायाचा उपयोग करतात आणि दोनपेक्षा जास्त असल्यास among वापरतात.
There was a quarrel between the two friends.
This farm is to be divided among four brothers.
५. till हे शब्दयोगी अव्यय काळ दर्शविते व to हे स्थळ दर्शविते.
उदाहरणार्थ :
I waited till midnight.
६.कर्तृवाचक नामापूर्वी by हे शब्दयोगी अव्यय वापरले जाते. परंतु साधन या अर्थी ते आले असल्यास with चा उपयोग करतात.
उदाहरणार्थ :
It will be done by Ramesh.
He was stabbed by a thief with a knife.
७.देश अथवा मोठया शहरांच्या नावापूर्वी वापरतात. लहान खेडयाच्या नावापूर्वी चा उपयोग करतात.
उदाहरणार्थ :
He is in Africa.
Mr. Jones lives in Poona.
He was born at Visapur in Ahmednagar.
८. खंड, देश, प्रांत, जिल्हे, मोठी, शहरे, समुद्र (स्थलनिर्देशक) यांच्या विशेष नामापूर्वी In वापरतात. तर लहान गावे व खेडी इत्यादी कमी महत्वाच्या ठिकाणापूर्वी atवापरतात.
उदाहरणार्थ :
He settled in India.
He lives at ganeshpeth in Pune.
९. कालनिर्देशक - वार किंवा दिवस याकरिता On, सप्ताह, पंधरवडा, महिना, वर्ष याकरिता In, दिवसाचा कोणताही भाग, पहाट, दुपार याकरिता At चा उपयोग करतात.
उदाहरणार्थ :
On Sunday
In November
At 5 p.m at noon
At night.
१०. गतिदर्श म्हणून च्याकडे - to, च्या आत (बहुधा हालविल्या जाणाऱ्या वस्तु) - into चा उपयोग करतात.
उदाहरणार्थ :
She went to school.
The children jumped into the river.
११. स्थलदर्शक दोहोंच्यामध्ये - Between, अनेकांमध्ये (दोहोंपेक्षा जास्तीच्या मध्ये ) - among
उदाहरणार्थ :
The letter G comes between F and H.
He started his work among the poor.
१२. कालदर्शक म्हणून कालखंडाच्या अखेरीस - In, कालखंड संपण्यापूर्वी - within चा उपयोग करतात.
उदाहरणार्थ :
He will come in an hour.
He will come within an hour.
१३. स्थलवाचक म्हणून स्थिर वस्तू, अंतर नाही, वर - On, हालचाल करणारी वस्तू - Upon, मोकळी जागा, वर , अंतर - above चा उपयोग करतात.
उदाहरणार्थ :
The book is on the table.
The dog jumped upon the table.
The ceiling fan is above the table.
१४. ओलांडून पलीकडे - across, एका बाजूकडून दुसरीकडे, मधील पलीकडे - through चा उपयोग करतात.
उदाहरणार्थ :
The little boy ran across the road.
The thief entered the house through the window.
१५. काही शब्दयोगी अव्ययांचे संदर्भानुसार वेगवेगळे अर्थ होतात.
उदाहरणार्थ :
1.By :
He is standing by the window.
He came to school by bus.
He will go by evening.
2. For :
She bought this book for ten rupees.
She will leave for Pune tomorrow.
This mug is for coffee.
3. Of :
The juice of apple is tasty.
She is a teacher of teachers.
4. At :
She is busy at his work.
She drove his car at full speed.
The meeting is at 3 p.m.
5. About :
The bell is about to go.
How about? What about?
This book is about games.
6. To :
He gave the book to his friend.
I prefer tea to coffee.
It is ten minutes to three.
7. On :
She put the ring on her finger.
There is a book on the table.
We have a holiday on Sunday.
8. In :
The book is in the bag.
Write in ink.
He arrived in time.
9. With :
God is always with us.
Write with pen.
Be kind with the poor.
#English #Grammar in Marathi
#इंग्रजी #व्याकरण मराठीत.

INSTALL Android APP

*टिप :या वेबसाईट वरील कंटेंट किंवा माहिती ही केवळ शिक्षण किंवा ऐज्यूकेशनल वापरासाठी आहे, तरी याचा कुठेही कायदेशीर कारवाई करीता वापर करु नये तसेच या मध्ये काही चुका आढळल्यास त्यासाठी प्रकाशक किंवा वेबसाईट चे मालक जबाबदार असणार नाहीत, चुका निदर्शनास आणून दिल्यास सुधारण्याचा प्रयत्न केला जाईल.