Archives for: "February 2020"
अनुच्छेद १ : संघराज्याचे नाव व राज्यक्षेत्र :
भारतीय राज्यघटना भाग एक : संघराज्य व त्याचे राज्यक्षेत्र : अनुच्छेद १ : संघराज्याचे नाव व राज्यक्षेत्र : (१) इंडिया, अर्थात भारत, हा राज्यांचा संघ असेल. १.((२) राज्य व त्यांची राज्यक्षेत्रे पहिल्या अनुसूचीत विनिर्दिष्ट केल्याप्रमाणे असतील.) (३) भारताचे… more »
अनुच्छेद २ : नवीन राज्ये दाखल करून घेणे..स्थापन करणे :
भारतीय राज्यघटना भाग एक : संघराज्य व त्याचे राज्यक्षेत्र : अनुच्छेद २ : नवीन राज्ये दाखल करून घेणे किंवा स्थापन करणे : संसदेला, तिला योग्य वाटतील, अशा अटींवर व शर्तींवर कायद्याद्वारे नवीन राज्ये संघराज्यामध्ये दाखल करून घेता येतील किंवा स्थापन करता… more »
अनुच्छेद २ क : निरसित :
भारतीय राज्यघटना भाग एक : संघराज्य व त्याचे राज्यक्षेत्र : अनुच्छेद २ क : निरसित : १.(सिक्कीम हे सघंराज्याशी सहयोगी करणे) संविधान (छत्तिसावी सुधारणा) अधिनियम, १९७५, कलम ५ द्वारे निरसित (२६ एप्रिल १९७५ रोजी व तेव्हापासून). ----------------------------… more »
अनुच्छेद ३ : नवीन राज्यांची निर्मिती .. यांत फेरफार :
भारतीय राज्यघटना भाग एक : संघराज्य व त्याचे राज्यक्षेत्र : अनुच्छेद ३ : नवीन राज्यांची निर्मिती आणि विद्यमान राज्यांची क्षेत्रे, सीमा अथवा नावे यांत फेरफार : संसदेला कायद्याद्वारे--- (क) कोणत्याही राज्यापासून एखादे राज्यक्षेत्र अलग करून अथवा दोन किंवा… more »
अनुच्छेद ४ : पहिल्या व चौथ्या .. करण्यात आलेले कायदे :
भारतीय राज्यघटना भाग एक : अनुच्छेद ४ : पहिल्या व चौथ्या अनुसूचीच्या सुधारणेसाठी आणि पूरक, आनुषंगिक व परिणामस्वरूप बाबींकरिता तरतूद करण्यासाठी अनुच्छेद २ व ३ अन्वये करण्यात आलेले कायदे : (१) अनुच्छेद २ किंवा अनुच्छेद ३ मध्ये निर्देशिलेल्या कोणत्याही… more »
अनुच्छेद ५ : संविधानाच्या प्रारंभीचे नागरिकत्व :
भारतीय राज्यघटना भाग दोन नागरिकत्व अनुच्छेद ५ : संविधानाच्या प्रारंभीचे नागरिकत्व : या संविधानाच्या प्रारंभी, भारताच्या राज्यक्षेत्रात ज्या व्यक्तीचा अधिवास आहे आणि-- (क) जी भारताच्या राज्यक्षेत्रात जन्मली होती ; किंवा (ख) जिच्या मातापित्यांपैकी कोणीही… more »
अनुच्छेद ६ : पाकिस्तानातून स्थलांतर..नागरिकत्वाचे हक्क :
भारतीय राज्यघटना भाग दोन : अनुच्छेद ६ : पाकिस्तानातून स्थलांतर करून भारतात आलेल्या विवक्षित व्यक्तींचे नागरिकत्वाचे हक्क : अनुच्छेद ५ मध्ये काहीही असले तरी, जी व्यक्ती, आता पाकिस्तानात समाविष्ट असलेल्या राज्यक्षेत्रातून स्थलांतर करून भारताच्या… more »
अनुच्छेद ७ : स्थलांतर करून..व्यक्तींचे नागरिकत्वाचे हक्क :
भारतीय राज्यघटना भाग दोन : अनुच्छेद ७ : स्थलांतर करून पाकिस्तानात गेलेल्या विवक्षित व्यक्तींचे नागरिकत्वाचे हक्क : अनुच्छेद ५ व ६ यामध्ये काहीही असले तरी,जी व्यक्ती, १ मार्च १९४७ या दिवसानंतर भारताच्या राज्यक्षेत्रातून स्थलांतर करून सध्या पाकिस्तानात… more »
अनुच्छेद ८ : मूळच्या भारतीय ..नागरिकत्वाचे हक्क :
भारतीय राज्यघटना भाग दोन : अनुच्छेद ८ : मूळच्या भारतीय असलेल्या, पण भारताबाहेर राहणाऱ्या विवक्षित व्यक्तींचे नागरिकत्वाचे हक्क : अनुच्छेद ५ मध्ये काहीही असले तरी, जी व्यक्ती किंवा जिच्या मातापित्यांपैकी किंवा आजा--आजींपैकी कोणीही एक गव्हर्नमेंट ऑफ… more »
अनुच्छेद ९ : परकीय देशाचे .. व्यक्ती नागरिक नसणे :
भारतीय राज्यघटना भाग दोन : अनुच्छेद ९ : परकीय देशाचे नागरिकत्व स्वेच्छेने संपादणाऱ्या व्यक्ती नागरिक नसणे : कोणत्याही व्यक्तीने कोणत्याही परकीय देशाचे नागरिकत्व स्वेच्छेने संपादिले असेल तर, ती व्यक्ती अनुच्छेद ५ च्या आधारे भारताची नागरिक असणार नाही,… more »
अनुच्छेद १० : नागरिकत्वाचे हक्क चालू राहणे :
भारतीय राज्यघटना भाग दोन : अनुच्छेद १० : नागरिकत्वाचे हक्क चालू राहणे : या भागातील पूर्वगामी तरतुदींपैकी कोणत्याही तरतुदीअन्वये जी भारताची नागरिक आहे किंवा असल्याचे मानले जाते अशा प्रत्येक व्यक्तीचे नागरिकत्व, संसद जो कोणताही कायदा करील त्याच्या… more »
अनुच्छेद ११ : संसदेने नागरिकत्वाच्या.. विनियमन करणे :
भारतीय राज्यघटना भाग दोन : अनुच्छेद ११ : संसदेने नागरिकत्वाच्या हक्काचे कायद्याद्वारे विनियमन करणे : या भागाच्या पूर्वगामी तरतुदींतील कोणत्याही गोष्टींमुळे नागरिकत्वाचे संपादन व समाप्ती आणि नागरिकत्वविषयक अन्य सर्व बाबी यांच्यासंबंधी कोणतीही तरतूद… more »
अनुच्छेद १२ : व्याख्या :
भारतीय राज्यघटना भाग तीन मूलभूत हक्क सर्वसाधारण अनुच्छेद १२ : व्याख्या : या भागात, संदर्भानुसार अन्यथा आवश्यक नसेल तर, राज्य या शब्दात, भारताचे सरकार व संसद आणि राज्यांपैकी प्रत्येक राज्याचे शासन व विधानमंडळ आणि भारताच्या राज्यक्षेत्रातील अथवा भारत… more »
अनुच्छेद १३ : मूलभूत हक्कांशी ..न्यूनीकरण करणारे कायदे :
भारतीय राज्यघटना भाग तीन अनुच्छेद १३ : मूलभूत हक्कांशी विसंगत असलेले अथवा त्यांचे न्यूनीकरण करणारे कायदे : (१) या संविधानाच्या प्रारंभाच्या लगतपूर्वी भारताच्या राज्यक्षेत्रात अंमलात असलेले सर्व कायदे, ते जेथवर या भागाच्या तरतुदींशी विसंगत असतील तेथवर,… more »
अनुच्छेद १४ : कायद्यापुढे समानता :
भारतीय राज्यघटना भाग तीन समानतेचा हक्क अनुच्छेद १४ : कायद्यापुढे समानता : राज्य, कोणत्याही व्यक्तीस भारताच्या राज्यक्षेत्रात कायद्यापुढे समानता अथवा कायद्याचे समान संरक्षण नाकारणार नाही. INSTALL Android APP *टिप :या वेबसाईट वरील कंटेंट किंवा माहिती ही… more »
अनुच्छेद १५ : धर्म, वंश, जात, .. भेदभाव करण्यास मनाई :
भारतीय राज्यघटना भाग तीन अनुच्छेद १५ : धर्म, वंश, जात, लिंग किंवा जन्मस्थान या कारणांवरून भेदभाव करण्यास मनाई : (१) राज्य, कोणत्याही नागरिकाला प्रतिकूल होईल अशाप्रकारे के वळ धर्म, वंश, जात, लिंग, जन्मस्थान या अथवा यांपैकी कोणत्याही कारणावरून भेदभाव… more »
अनुच्छेद १६ : सार्वजनिक सेवायोजनाच्या बाबींमध्ये .. संधी :
भारतीय राज्यघटना भाग तीन अनुच्छेद १६ : सार्वजनिक सेवायोजनाच्या बाबींमध्ये समान संधी : (१) राज्याच्या नियंत्रणाखालील कोणत्याही पदावरील सेवायोजन किंवा नियुक्ती यासंबंधीच्या बाबींमध्ये सर्व नागरिकांस समान संधी असेल. (२) कोणताही नागरिक केवळ धर्म, वंश, जात,… more »
अनुच्छेद १७ : अस्पृश्यता नष्ट करणे :
भारतीय राज्यघटना भाग तीन अनुच्छेद १७ : अस्पृश्यता नष्ट करणे : अस्पृश्यता नष्ट करण्यात आली आहे व तिचे कोणत्याही स्वरूपातील आचरण निषिद्ध करण्यात आले आहे. अस्पृश्यतेतून उद्भवणारी कोणतीही नि:समर्थता लादणे हा कायद्यानुसार शिक्षापात्र अपराध असेल. INSTALL… more »
अनुच्छेद १८ : किताब नष्ट करणे :
भारतीय राज्यघटना भाग तीन अनुच्छेद १८ : किताब नष्ट करणे : (१) सेनाविषयक किंवा विद्याविषयक मानविशेष नसलेला असा कोणताही किताब राज्याकडून प्रदान केला जाणार नाही. (२) भारताचा कोणताही नागरिक कोणत्याही परकीय देशाकडून कोणताही किताब स्वीकारणार नाही. (३) भारताची… more »
अनुच्छेद १९ : भाषणस्वातंत्र्य..विवक्षित हक्कांचे संरक्षण :
भारतीय राज्यघटना भाग तीन स्वातंत्र्याचा हक्क अनुच्छेद १९ : भाषणस्वातंत्र्य, इत्यादीसंबंधीच्या विवक्षित हक्कांचे संरक्षण : (१) सर्व नागरिकांस,----- (क) भाषण व अभिव्यक्ती यांच्या स्वातंत्र्याचा ; (ख) शांततेने व विनाशस्त्र एकत्र जमण्याचा ; (ग) अधिसंघ वा… more »